1 sierpnia 2025 roku w Edynburgu rozpoczęła się 78. edycja Edinburgh International Festival – jednego z najbardziej renomowanych i najstarszych festiwali w Wielkiej Brytanii. Tegoroczny program, realizowany pod hasłem „The Truth We Seek”, po raz pierwszy w historii festiwalu wzbogaci się o Focus on Poland – wyjątkową sekcję poświęconą polskiej muzyce. W trwającym od 9 do 18 sierpnia programie znajdą się występy wybitnych polskich artystów i artystek – Piotra Anderszewskiego, grupy VOŁOSI, NFM Orkiestry Leopoldinum oraz Wrocław Baroque Ensemble, a także interpretacje ikonicznych dzieł polskich kompozytorek i kompozytorów w wykonaniu nagradzanej skrzypaczki Bomsori Kim oraz znakomitego młodego pianisty Ryana Wanga.

Wydarzenie jest częścią trwającego właśnie UK/Poland Season 2025, który przybliża publiczności w Wielkiej Brytanii i Polsce najcenniejsze aspekty obu kultur poprzez serię koncertów, wystaw, spektakli i innych wydarzeń artystycznych. Sezon, zaplanowany do listopada 2025 roku, stanowi doskonały przykład długofalowej współpracy między Polską a Wielką Brytanią, umacniając wzajemne więzi kulturalne.

Polska obecność na legendarnym festiwalu jest możliwa dzięki partnerskiej współpracy Instytutu Adama Mickiewicza, Instytutu Kultury Polskiej w Londynie, Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego oraz Polskiego Wydawnictwa Muzycznego, a także dzięki wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Edinburgh International Festival: The Truth We Seek

Edinburgh International Festival od 1947 roku stanowi jedno z najważniejszych wydarzeń kulturalnych na świecie. Co roku prezentuje najwybitniejsze osiągnięcia w dziedzinie muzyki, opery, teatru i tańca. Tegoroczna edycja (1–24 sierpnia) odbywa się pod hasłem „The Truth We Seek", zapraszając do refleksji nad pojęciem prawdy – zarówno w sztuce, jak i życiu społecznym.

W tym kontekście Focus on Poland zyskuje szczególne znaczenie, pokazując, jak polscy artyści i artystki interpretują uniwersalne wartości w muzyce, budując mosty między kulturami i tworząc przestrzeń do dialogu. Z perspektywy relacji polsko-brytyjskich tegoroczna obecność polskich twórców i twórczyń na Edinburgh International Festival jest szczególnie ważna. Festiwal odbywa się bowiem w ramach UK/Poland Season 2025 – programu kulturalnego o bezprecedensowej skali, obejmującego blisko 100 wydarzeń w kilkudziesięciu miastach Polski i Wielkiej Brytanii, które organizują Instytut Adama Mickiewicza przy wsparciu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, British Council i Instytut Kultury Polskiej w Londynie wraz z partnerami po obu stronach Kanału La Manche.

Focus on Poland działa jak soczewka – ma koncentrować uwagę na polskiej kulturze i wzmacniać jej oddziaływanie na arenie międzynarodowej. Ten program to efekt głębokiego dialogu i dobrego partnerstwa z Edinburgh International Festival, opartego na wzajemnym zrozumieniu. Pracowaliśmy wspólnie, słuchając z uwagą swoich perspektyw i potrzeb. Festiwal wnosi doskonałą znajomość swojej publiczności, a my – wiedzę o naszych artystkach i artystach i ich unikalnym spojrzeniu. Połączenie tych dwóch kreatywnych perspektyw pozwala odkrywać nowe wartości i możliwości wymiany kulturalnej. Polski program na tym wyjątkowym festiwalu jest częścią UK/Poland Season 2025 i nie wyobrażam sobie lepszego momentu na tę współpracę. Choć nasze kraje nie są już częścią jednej wspólnoty politycznej w ramach Unii Europejskiej, nasze więzi kulturalne pozostają niezwykle silne, stanowiąc fundament dobrych relacji i wzajemnych inspiracji – mówi Olga Brzezińska, Wicedyrektorka Instytutu Adama Mickiewicza.

Prezentacja muzyki polskiej na tak prestiżowym festiwalu to kolejny dowód na rosnące wciąż zainteresowanie muzyką naszych kompozytorów. Bardzo się cieszę, że publiczność w Szkocji posłucha dzieł muzyki dawnej, romantycznej i współczesnej w interpretacji zarówno polskich, jak i zagranicznych artystów. Ze szczególną niecierpliwością czekam na występ Bomsori Kim, wybitnej koreańskiej skrzypaczki i ambasadorki muzyki Grażyny Bacewicz. Jej recital obejmie - oprócz dzieł kompozytorki, utwory Wieniawskiego, Szymanowskiego i Paderewskiego a poprzedzi go prezentacja filmu "Bomsori x Bacewicz" w reżyserii Jakuba Piątka – zauważa dr Daniel Cichy dyrektor – redaktor naczelny Polskiego Wydawnictwa Muzycznego.

Bardzo cieszy mnie, że zespoły Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego we Wrocławiu – NFM Orkiestra Leopoldinum oraz Wrocław Baroque Ensemble – będą promować muzykę polską, a także dzielić się jej pięknem i głębokimi emocjami z niej płynącymi podczas Edinburgh International Festival. Od samego początku istnienia instytucji przyświeca nam idea tworzenia wspólnoty za sprawą sztuki, wyrażona przez Maestra Andrzeja Kosendiaka, twórcy oraz wieloletniego dyrektora NFM, którą niezmiennie realizujemy. Mam nadzieję, że wybrane kompozycje zachwycą słuchaczki i słuchaczy – dodaje Olga Humeńczuk, Dyrektorka Narodowego Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego.

Polsko-brytyjski sezon kulturalny to czas docenienia artystów, kuratorów i instytucji, które od dekad budują sieci powiązań między naszymi krajami. Owocem tej współpracy, w którą od początku zaangażowany był Instytut Kultury Polskiej w Londynie wspólnie z IAM-em, jest szeroka muzyczna prezentacja „Focus on Poland” podczas prestiżowego Edinburgh International Festival. To wyjątkowa okazja dla międzynarodowej publiczności zgromadzonej w szkockiej stolicy kultury, by wysłuchać koncertów znakomitych artystów, takich jak Piotr Anderszewski czy orkiestra NFM Leopoldinum z Wrocławia, której dyrektorem artystycznym jest brytyjski skrzypek Alexander Sitkovetsky, a która zagra 10 sierpnia w Usher Hall. Zaś 14 sierpnia wybitna skrzypaczka Bomsori Kim wykona utwory Chopina, Szymanowskiego, Paderewskiego i Grażyny Bacewicz. To tylko niektóre z muzycznych spotkań, które będą też okazją do refleksji nad tym, jak kultura może inspirować porozumienie, wrażliwość i solidarność w świecie pełnym napięć. Dziękuję wszystkim artystom i partnerom w Wielkiej Brytanii za zaufanie, zaangażowanie i wspólne działania na rzecz dialogu z polską kulturą – podsumowuje Anna Tryc-Bromley, dyrektorka Instytut Kultury Polskiej w Londynie.

NFM Leopoldinum, fot. Karol Sokolowski.

W programie Focus on Poland wystąpią:

• Vołosi – grupa powstała w samym środku polskich Beskidów, w efekcie niespodziewanego spotkania miejscowych muzyków ze współczesnymi artystami ze Śląska. Ciekawość doprowadziła ich do nieokiełznanych i dzikich sesji improwizacji. Różnorodność ukształtowała ich styl, w którym zawiera się wszystko od zapadających w pamięć, pięknych melodii po ekstatyczne szaleństwo. Można tu wyczuć ślady rocka, punka, jazzu, muzyki filmowej, doprawione sekcjami ambientowymi ale fakt, że to wszystko zagrane jest na instrumentach smyczkowych czyni ich prawdziwym fenomenem.
• NFM Orkiestra Leopoldinum – założony w 1978 roku zespół ceniony jest za niesamowitą ekspresję i indywidualne podejście do muzyki. Orkiestra regularnie występuje na prestiżowych międzynarodowych festiwalach i współpracuje z wybitnymi dyrygentami oraz solistami. Na festiwalu wystąpi dwukrotnie: najpierw z programem, który obejmuje dzieła Bacewicz, Straussa, Kilara oraz Bizeta w aranżacji Shchedrina, następnie wykona wyjątkowy koncert z udziałem Nicoli Benedetti, Dyrektor Artystycznej Festiwalu w Edynburgu, zatytułowany Tribute to Menuhin – w programie którego znajdą się dzieła Elgara, Bacha i Bartóka.
• Piotr Anderszewski – uznany polski pianista, który ma na swoim koncie bogatą dyskografię, liczne nagrody oraz szereg koncertów z wybitnymi muzykami z całego świata. Wystąpi z recitalem fortepianowym, prezentując późne utwory Brahmsa oraz Bartóka.
• Bomsori Kim – wybitna południowokoreańska skrzypaczka, od 2021 roku współpracująca z Deutsche Grammophon. Laureatka II miejsca na XV Międzynarodowym Konkursie Skrzypcowym im. Henryka Wieniawskiego w Poznaniu. W swoim wszechstronnym repertuarze posiada zarówno klasyczne arcydzieła, jak utwory muzyki współczesnej. Kim wystąpi we wspólnym recitalu z Thomasem Hoppe – niemieckim pianistą kameralnym, współzałożycielem ATOS Trio. Razem zinterpretują utwory m.in. Szymanowskiego, Bacewicz i Wieniawskiego.
• Wrocław Baroque Ensemble – zespół pod dyrekcją Andrzeja Kosendiaka przybliży publiczności monumentalne dzieło barokowego kompozytora Mikołaja Zieleńskiego Offertoria et communiones totius anni. Założona w 2012 roku grupa specjalizuje się w historycznym wykonawstwie muzyki dawnej, koncentrując się na polskich kompozytorach barokowych i mniej znanym repertuarze Europy Środkowej.
• Ryan Wang – kanadyjski pianista ceniony za swoją dojrzałość artystyczną i wyjątkową technikę. Zwycięzca tytułu BBC Young Musician of the Year 2024, ma na swoim koncie występy w najbardziej prestiżowych salach koncertowych na świecie. Wykona bogaty program poświęcony Chopinowi.

Wroclaw Baroque Ensemble, fot. Jess Shurte

Program Focus on Poland na Edinburgh International Festival:

• 9 sierpnia 2025 – koncert VOŁOSI, The Hub
• 10 sierpnia 2025 – koncert NFM Leopoldinum Orkiestra, Usher Hall
  • Bacewicz Koncert na orkiestrę smyczkową
  • Strauss Metamorfozy
  • Kilar Orawa
  • Bizet w aranżacji Rodiona Shchedrina Suita Carmen na smyczki i perkusję
• 11 sierpnia 2025 – koncert Piotra Anderszewskiego, The Queen’s Hall
  • Brahms wybór utworów:
    • Fantazje op. 116
    • Trzy Intermezza op. 117
    • Sześć utworów na fortepian op. 118
    • Cztery utworów na fortepian op. 119
  • Bartók 14 Bagatel, op. 6
• 11 sierpnia 2025 – koncert NFM Leopoldinum Orkiestra Tribute to Menuhin, Usher Hall
  • Elgar Serenada na orkiestrę smyczkową e-moll op. 20
  • Panufnik Koncert skrzypcowy
  • Bach Koncert na dwoje skrzypiec d-moll BWV 1043
  • Bartók Divertimento na orkiestrę smyczkową Sz. 113
• 13 sierpnia 2025 – pokaz filmu „Bacewicz x Bomsori" w reżyserii Jakuba Piątka. Po seansie odbędzie się rozmowa z Bomsori Kim i gośćmi specjalnymi Edinburgh International Festival oraz solowy występ skrzypcowy artystki w Dominion Cinema.
• 14 sierpnia 2025 – koncert Bomsori Kim i Thomasa Hoppe, The Queen’s Hall
  • Fauré Sonata skrzypcowa nr 1 A-dur op. 13
  • Szymanowski Nokturn i Taranetlla op. 28
  • Bacewicz Kaprys Polski na skrzypce solo
  • Paderewski Sonata skrzypcowa a-moll op. 13
  • Wieniawski Fantazja na tematy z opery Faust op. 20
• 16 sierpnia 2025 – koncert Wrocław Baroque Ensemble, The Queen’s Hall
  • Zieleński Offertoria et Communions Totius Anni
  • Żebrowski Vesperae in Visitatione Beatae Mariae Virginis
• 18 sierpnia 2025 – koncert Ryana Wanga, The Queen’s Hall
  • Chopin
    • 24 Preludia op. 28
    • Mazurki op. 59
    • Sonata b-moll op. 35 nr 2
    • Wariacje na temat ‘La ci darem la mano’ op. 2

Więcej informacji: https://www.eif.co.uk/profile/focus-on-poland

VOŁOSI, fot. Jess Shurte

Partnerzy: Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Kultury Polskiej w Londynie, Narodowe Forum Muzyki im. Witolda Lutosławskiego, Polskie Wydawnictwo Muzyczne 

Projekt współfinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczpospolitej Polskiej.

Międzynarodowy Festiwal Fringe 2025 w Edynburgu

Równocześnie w Edynburgu w dniach 1–25 sierpnia 2025 odbywać będzie się Edinburgh Festival Fringe. To trwający trzy tygodnie festiwal sztuk performatywnych, którego historia sięga 1947 roku. Zapoczątkowało go osiem grup teatralnych, które, nie mogąc wystąpić w oficjalnym programie Edinburgh International Festival, wystawiły swoje sztuki poza nim, tworząc spontaniczny ruch artystyczny gromadzący co roku miliony widzów.  Artyści i performerzy występują na setkach scen w całym mieście – w teatrach i salach koncertowych, ale także w przestrzeniach ogólnodostępnych – barach, parkach, autobusach i na ulicach, bezpłatnie. 

Podczas tej edycji Edinburgh Festival Fringe zobaczyć będzie można spektakle dwóch polskich teatrów. Teatr Pieśń Kozła zaprezentuje sztukę „Hamlet – Komentarz”, która eksploruje inspiracje leżące u źródeł „Hamleta” i dzięki przełomowej polifonicznej technice wokalnej zmienia się w pogański rytuał ku czci duchów zmarłych. Z kolei Teatr KTO pokaże spektakl uliczny „Peregrinus” inspirowany poezją T.S. Eliota, który przedstawia dzień z życia współczesnego człowieka, obnażając pułapki konsumpcjonizmu i utraty indywidualności.

Prezentacja spektakli współfinansowana ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczpospolitej Polskiej.

UK/Poland Season 2025

UK/Poland Season 2025 to program kulturalny o bezprecedensowej skali, obejmujący kilkadziesiąt wydarzeń w wielu miastach Polski i Wielkiej Brytanii. Sezon, który potrwa do listopada 2025 roku, otwiera nowy rozdział współpracy, ożywiając dialog kulturalny i wzmacniając istniejące relacje. Dla mieszkańców i mieszkanek obu państw to niepowtarzalna okazja do poznania najciekawszych zjawisk na scenach artystycznych obu krajów – od filmu, przez teatr i sztuki wizualne, po design i muzykę. Wydarzenia w Polsce organizowane są przez British Council, a w Wielkiej Brytanii – przez Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Kultury Polskiej i British Council. Organizację Sezonu w Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wsparło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Polsce. 

W ramach sezonu, odbędzie się szereg wydarzeń muzycznych:

• 9-18 sierpnia – Focus on Poland podczas Edinburgh International Festival (Usher Hall, Queen’s Hall, The Hub, Edynburg).
• 28 września – koncert prezentujący muzykę Zbigniewa Preisnera z udziałem Lisy Gerrard (Barbican Centre, Londyn).
• 25 października – Scotland and Poland: A Celebration. Panufnik w interpretacji Royal Scottish National Orchestra (Glasgow Concert Hall, Glasgow).
• 29 października – Selenografia lub Opisanie Ksieżyca – koncert Marcina Maseckiego w Oksfordzie, współpraca z Bodleian Libraries i Oxford Science and Ideas Festival (University Church of St Mary The Virgin, Oksford).
• 23 listopada – London Sinfonietta na Huddersfield Contemporary Music Festival (Londyn).
• 15-16 listopada – polska reprezentacja podczas EFG London Jazz Festival (Barbican Centre, Purcell, Vortex, Londyn).