14 marca 2025 na deskach Nowej Sceny w Litewskim Narodowym Teatrze Dramatycznym w Wilnie odbędzie się premiera sztuki „Ptaki“. Polsko-francuska reżyserka Anna Smolar bada w niej mechanizmy manipulacji szczególnie w kontekście relacji zawodowych opartych na władzy. Spektakl wyprodukowano we współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza.
„Ptaki” – Alfred Hitchcock i Tippi Hedren w pracy
Inspiracją do stworzenia spektaklu były wspomnienia słynnej hollywoodzkiej aktorki Tippi Hedren, gwiazdy filmów „Ptaki” i „Marnie” Alfreda Hitchcocka. W kuluarach historii, która zapewniła jej sławę i rozpoznawalność, znalazła się wielowymiarowa, toksyczna relacja dwojga ludzi. Hitchcock był nauczycielem i mentorem Tippi, ale także kontrolował każdy jej krok, ingerował w życie prywatne i izolował od innych, a po zerwaniu przez nią kontraktu zrobił wszystko, by zrujnować jej karierę.
Sztuka „Ptaki” jest subiektywną rekonstrukcją powstawania filmu „Ptaki”. Odwołując się do efektów wizualnych znanych z produkcji Hitchcocka, stanowi subiektywną rekonstrukcję procesu powstawania jednego z najważniejszych dreszczowców w historii kina. Wykorzystując motyw groźnych, dzikich istot, artyści na scenie ukazują dynamikę niebezpiecznych relacji, wynikającą z głęboko zakorzenionych społecznych schematów, oraz bohaterkę, która dąży do konfrontacji i buntu.
Subiektywna rekonstrukcja, która stawia pytania
W spektaklu „Ptaki” artyści opowiadają historię samotności i solidarności, systemowego mobbingu, szarej strefy i jej konsekwencji dla zdrowia psychicznego i fizycznego, ale także odporności poprzez zbiorowe wsparcie. Aktorzy i aktorki reprezentują różne aspekty Tippi – na zmianę kwestionują postrzeganie przez widza kto odgrywa rolę ofiary, a kto oprawcy.
Anna Smolar w spektaklu odnosi się do zagadnień praw kobiet i emancypacji. Przez postaci ptaków lub świadków, inspiruje do porzucenia binarnego postrzegania #metoo, które dotyczy duetu oprawca-ofiara. Czy świadek jest również winny? Kiedy ludzie są skłonni do działania? Jaki jest koszt procesu emancypacji? Jakie emocje wywołuje sprzeciw wobec ciągłego powtarzania starego scenariusza?
Próba do spektaklu "Ptaki". Fot. Dmitrij Matvejev
Spektakl „Ptaki” w reżyserii Anny Smolar
Premierę spektaklu „Ptaki” zaplanowano na 14 marca 2025 o godzinie 19:00 w Litewskim Narodowym Teatrze Dramatycznym. Kolejne pokazy odbędą się w sobotę 15 marca 2025 o 19:00 i niedzielę 16 marca 2025 o 16:00. Sztuka trwa niecałe 2 godziny. Bilety są dostępne na stronie wileńskiego teatru.
Spektakl „Ptaki“:
- Reżyseria: Anna Smolar;
- Dramaturgia i tekst: Iga Gańczarczyk, Anna Smolar;
- Scenografia i kostiumy: Anna Met;
- Muzyka: Jan Duszyński;
- Reżyseria świateł: Dainius Urbonis;
- Choreografia: Paweł Sakowicz;
- Projekcje wideo: Ville Seppänen;
- Asystentka dramaturgii i tekstu: Viktorija Sketerytė;
- Asystent reżysera: Rokas Lažaunykas;
- Producentka: Kamilė Žičkytė;
- Tłumaczenie na litewski: Ignas Beitsas i Artur Zapalowski;
- Tłumacz podczas prób: Uršulė Bartoševičiūtė;
Spektakl powstał we współpracy Litewskiego Narodowego Teatru Dramatycznego z Instytutem Adama Mickiewicza (Polska) oraz Teatrem Espoo (Finlandia). Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz ze środków Ministerstwa Kultury Republiki Litewskiej.
