096
sezon 2011/2012 > sztuki wizualne
D z i a ł a n i e
z am i a s t d z i e ł a
Artur Żmijewski swoim
rewolucyjnym podejściem
odmienił oblicze berlińskiego
Biennale
Berlin nigdy już nie będzie taki sam po Biennale Sztuki Współczesnej
2012. Nie tylko dlatego, że gorąca dyskusja o roli sztuki wspołeczeń-
stwie przetoczyła się przez miasto. Również w sensie dosłownym
– za sprawą 320 brzózek z lasu sąsiadującego z obozem Auschwitz-
-Birkenau przywiezionych do niemieckiej stolicy. Część z nich została
zasadzona przed galerią Kunst Werke, pozostałe były proponowane
odwiedzającym wraz zcertyfikatem pochodzenia iinstrukcją hodowli.
Te brzozy z miejsca zagłady wrosną w tkankę miasta, zdobić je będą
swoją urodą azarazem przypominać ozbrodni.
Przesadzenie brzóz, czyli akcja Auschwitz–Berlin polskiego artysty Łu-
kasza Surowca, to świetny przykład podejścia do sztuki, które domi-
nowało w7. Berlińskim Biennale 2012. Wybrany na kuratora wystawy
Artur Żmijewski postanowił odejść od sztuki, która skupia się na dzie-
le jako przedmiocie iozdobie. Zamiast tego pokazał sztukę polegającą
na dyskusji, zmaganiu się z aktualnymi problemami, nie funkcjonują-
cą w bezpiecznych odizolowanych salach muzeów, lecz wychodzącą
wprzestrzeń publiczną izabierającą głos wważnych sprawach.
Według Żmijewskiego każda sztuka ma tło społeczne i polityczne –
polski kurator postawił sobie zadanie odsłonięcia tego tła, wydobycie
go spod dzieł. Żmijewski, wraz ze współkuratorami: Joanną Warszą
i rosyjską grupą Wojna, zaprosił do udziału wBiennale artystów, któ-
rych prace idą właśnie tym tropem. Oto kilka przykładów:
Draftsmen’s
Congress
(
Kongres Rysowników
) Pawła Althamera – projekt otwarty dla
publiczności. Międzynarodowi przedstawiciele świata sztuki (artyści,
profesorowie i studenci akademii sztuk pięknych) oraz innych grup
zawodowych, których stałym elementem profesji jest rysunek (archi-
tekci, inżynierowie projektanci), a także amatorzy i zainteresowane
osoby, wzupełnej ciszy komunikowały się tylko przy pomocy rysunku.
Wczasie rzeczywistym powstało społeczeństwo, którego rysunek był
głównym spoiwem.
Yael Bartana, która w ramach filmowej trylogii
...i zadziwi się Europa
powołała do życia fikcyjny Ruch Odrodzenia Żydowskiego w Polsce
zdecydowała się na krok radykalny: podczas berlińskiego Biennale
i urządziła pierwszy zjazd tego ruchu, który stał się zupełnie realny.
Pierwszy jego kongres odbył się wHAU1, jednej ze scen teatru Hebbel
am Ufer, wBerlinie. Podczas obrad próbowano odpowiedzieć na trzy
pytania: „Jak Europa powinna zmienić się, by ożywić żydowską spo-
łeczność?” „Jak powinna zmienić się Polska?” i„Jak powinien zmienić
się Izrael?”
Biennale Sztuki
Współczesnej 2012
Berlin,
27 kwietnia – 1 lipca
2012
Kongres Kreślarzy zainicjowany
przez Pawła Althamera. Kościół
św. Elżbiety, VII Biennale Sztuki
Współczesnej w Berlinie
