wydaje mi się, że najlepsze polskie filmy próbują przedrzeć
się do miejsc. do których zwykły śmiertelnik dotrzeć
nie może. do sfery przestrzeni boskiej i diabelskiej. tym
mistycznym duchem były nasycone najlepsze filmy polskiej
nowej fali lat sześćdziesiątych, kino moralnego niepokoju
epoki socjalistycznej małej stabilizacji, egzystencjalna
fala nowych czasów. Historyczne epopeje, polityczne
dramaty czy też dramaty kameralne, rodzinne – wszystkie
te filmy przedstawiały cos więcej niż zwykłe odbicie
fizycznej realności. Filmy kawalerowicza, Polańskiego,
skolimowskiego, kieślowskiego, wajdy, Żuławskiego
z pozoru krytycznie odnoszące się do zastanej
rzeczywistości, obnażające drugą stronę komunistycznego
raju, tak naprawdę docierają do niezmierzonych głębin
w zrozumieniu tajemnic stworzenia świata, częściej
mówiąc o obecności nie Boga a szatana w naszym życiu.
Jednak to nie znaczy, że polskie kino to kino walki z Bogiem,
a już na pewno nie kino ateistyczne. wręcz przeciwnie,
ujawniając znaki obecności diabła w naszym świecie, filmy
te tym samym - w swojej niezgodzie na to - potwierdzają
boskość całego istnienia. cała klasyka polskiej szkoły
filmowej, włączając najbardziej znaczące w tym świetle
wczesne filmy krótkometrażowe Romana Polańskiego,
Pociąg
i
Matkę Joannę od Aniołów
Jerzego kawalerowicza,
wybitne dzieła andrzeja wajdy, zaczynając od
Kanału
,
Krótki film o zabijaniu
krzysztofa kieślowskiego przesycone
są tą niezwykłą religijnością, daleką od teologicznej
ekstazy i patosu, ale przepełnione życiowymi drobiazgami
środowiska społecznego. ta cecha jest wyróżnikiem,
szczególnym znakiem polskiej kinematografii. Jeśli spojrzeć
z tej perspektywy na bardzo różne filmy nowych polskich
autorów: wojciecha smarzowskiego, Jana komasy, Borysa
Lankosza, to staje się jasne, że oryginalne polskie kino ma
kontynuatorów, i że ta właściwość polskiego stylu nie jest
przypadkowa.
igor sukmanow
WyKŁadoWca, KrytyK FilmoWy,
dyreKtor ProgramoWy miĘdZynarodoWego
FestiWalu FilmoWego „listaPad” WmińsKu
FILM
Kadr w filmu
Sala Samobójców
w reżyserii Jana Komasy
