WYSTAWA – SYMPOZJUM
REVOLUTIONARY MOMENTS
INSTYTUT POLSKI
KIJÓW
1–20.12.2009
Sztywne role kuratora, artystów, naukowców i publiczności
w projekcie
Revolutionary Moments
uległy rozmyciu. Wyjątkowy
spektakl na piątą rocznicę Pomarańczowej Rewolucji był zbiorową
kreacją, w której działania artystów w przestrzeni miejskiej
połączono ze spotkaniami i sympozjami na temat rewolucji. Co
złożyło się na wyjątkowe historyczne wydarzenie sprzed 6 lat?
Jakie czynniki wpływają na tytułowe rewolucyjne momenty? –
pytali twórcy spektaklu. W podsumowaniach ukraińskiej prasy
dokonywanych na koniec roku to właśnie wydarzenie zostało
uznane za jedno z najważniejszych wydarzeń kulturalnych
w Kijowie w 2009 roku. Inicjatorem projektu był Jerzy Onuch,
ówczesny dyrektor Instytutu Polskiego w Kijowie, a do udziału
w projekcie zaproszono m.in. grupę R.E.P. (Hnylytska, Chomenko,
Kadyrowa, Kadan, Kuzniecow, Nakoneczna), Annę Lazar,
Olgę Onuch, Gwendolyn Sasse, Artura Żmijewskiego, Olesię
Ostrowską, Mykołę Riabczuka, Pomarańczową Alternatywę
i Aleftynę Kakhidze (laureatkę Nagrody Malewicza 2008).
Instalacji na scenie, ekranach i citylightach towarzyszyły spotka-
nia, dyskusje, prezentacje i wspólna praca uczestników projektu.
Po jego ukończeniu wydano katalog, będący zapisem tego
trwającego ponad miesiąc publicznego procesu twórczego.
Jerzy Onuch porównał momenty rewolucyjne do kwarków:
[...]
istnieją, ale trudno je uchwycić. Realizując ten projekt chciałbym
podzielić się
[...]
intuicjami, które rodziły się w zetknięciu moich
własnych doświadczeń z docierającymi do mnie nieustająco okruchami
wiedzy. Protagonistą mojej opowieści nie jest ani ideologia ani jej
wcielenie w politykę, a nieustająca tęsknota za byciem we wspólnocie,
za doświadczeniem bycia osobą we wspólnocie, które realizowało się
poprzez uchwycenie i przeżycie momentu rewolucyjnego.
REVOLUTIONARY
MOMENTS
WYSTAWA ANDRZEJAWRÓBLEWSKIEGO
VAN ABBEMUSEUM
EINDHOVEN
3.04–3.07.2010
Trwa odkrywanie niezwykłego dorobku malarza, który brawurowo
łączył przedstawienia socrealizmu z wyrafinowaną metaforyką. Tym
razem twórczość AndrzejaWróblewskiego pod lupę wzięło prestiżo-
we Van Abbemuseumw holenderskim Eindhoven. Prezentacja 54
prac – monotypii, akwarel, rysunków, a także malarstwa olejnego –
była pierwszą międzynarodową wystawą dorobku artysty. Pokazano
na niej m.in. tak niezwykłe dzieła, jak:
Błękitny szofer, Ziemia, Zatopio-
ne miasto
– prace niemal nieznane nawet polskiemu widzowi.
Wystawa była nie tylko prezentacją, ale przede wszystkim budo-
waniemwiedzy o wybitnymmalarzu i społeczno-politycznych
kontekstach jego sztuki. Jedną z sześciu sal ekspozycji w całości
poświęcono realiom, w których tworzył Andrzej Wróblewski, a także
recepcji dzieła artysty po jego śmierci. Tym działaniom towarzyszyła
niezwykła publikacja – pierwszy wydany po angielsku katalog prac
malarza, zawierający m.in. tekst Mieczysława Porębskiego, wybit-
nego historyka sztuki. Jego produkcję dofinansował Instytut Adama
Mickiewicza.
WRÓBLEWSKI
Na tę refleksję czekano w Kijowie od 5 lat. Na scenie i w przestrzeni miejskiej
próbowano znaleźć odpowiedź na pytanie o fenomen Pomarańczowej Rewolucji
i upadku komunizmu. Zbiorowa kreacja artystów, naukowców, publiczności.
Mimo że jego twórczość to jedno z najosobliwszych zjawisk polskiej sztuki XX
wieku, w Polsce jest mało znana, a do niedawna także niemal zupełnie nieznana
na świecie. Ale świat odkrywa wreszcie malarstwo Andrzeja Wróblewskiego.
109
