Już od 14 marca w Centrum Sztuk Pięknych Bozar w Brukseli będzie można oglądać wystawę Familiar Strangers. Eastern Europeans (Znajomi Nieznajomi), która przygląda się przemianom w Europie Wschodniej z perspektywy artystek i artystów mieszkających w Polsce. Ekspozycja oddaje głos osobom z diaspor i mniejszości, a także tym, którzy poprzez sztukę i aktywizm poszerzają rozumienie sfery publicznej. Wystawa towarzyszy zagranicznemu programowi kulturalnemu Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej 2025 i potrwa do 29 czerwca. Projekt powstał dzięki zaangażowaniu Instytutu Adama Mickiewicza i jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Kuratorowana przez Joannę Warszę wystawa jest przestrzenią spotkania artystek i artystów, którzy przez swoją twórczość eksplorują zmieniającą się rzeczywistość Europy Wschodniej. Za architekturę wystawy odpowiada Aleksandra Wasilkowska, a wśród prezentowanych na wystawie twórców i twórczyń znaleźli się: Oliwia Bosomtwe, Assaf Gruber, Zuzanna Hertzberg, Renata Rara Kamińska, Jasmina Metwaly, Małgorzata Mirga-Tas, Natalia LL, Ngo Van Tuong, Open Group, Janek Simon, Shadow Architecture, Jana Shostak i Mikołaj Sobczak.

Jak pisze kuratorka wystawy, Joanna Warsza: „Brutalna inwazja Rosji na Ukrainę uwidoczniła pęknięcia i różnice pomiędzy Europą Wschodnią i Zachodnią, podkreślając dotychczasową dominację prymatu zachodnio-centryczności. Wystawa ukazuje unikalny charakter i różnorodność regionu z perspektywy jego mieszkańców i mieszkanek, w szczególności mniejszości.

Familiar Strangers to wielogłos zaangażowanych społecznie i politycznie osób, przede wszystkim z diaspor i mniejszości: Romek i Romów, intelektualistów-przedsiębiorców wietnamskich czy białoruskich i ukraińskich artystów, artystek, aktywistów i aktywistek. Wystawa odnosi się też do złożonej historii polsko-żydowskiego współistnienia poza «umową sublokatorską», w ramach której prawa niektórych osób są warunkowe i mogą zostać zawieszone. Ekspozycja śledzi feministyczny i queerowy opór, dobrowolną lub przymusową migrację z Polski oraz, coraz częściej, do Polski, a także uwrażliwia na to, co znaczy być kimś o innym kolorze skóry w przeważnie białym społeczeństwie.

Wystawa pokazuje jak wrażliwe i skomplikowane są negocjacje między własną tożsamością i widzialnością a współistnieniem i dostrzeganiem innych. Między tym, co lokalne i co transkulturowe, bliskie i nieznajome. Tytuł zainspirowany jest biografią Stuarta Halla, jamajsko-brytyjskiego badacza, dla którego kultura była procesem ustawicznego stawania się, wraz i wbrew innym, ku sprawiedliwszemu społeczeństwu.

Każda z sal wprowadza do świata jednej z artystek i artystów, jakby otwierając drzwi ich pracowni czy przestrzeni prywatnych, przywołując tradycję latających uniwersytetów czy galerii w mieszkaniach, i czasy, gdzie to co polityczne było tworzone przede wszystkim w przestrzeniach prywatnych. Różnorodne wątki spotykają się we wspólnej hybrydycznej i nieformalnej przestrzeni, zaprojektowanej z odpadków z azjatyckich hal kupieckich przy ulicy Bakalarskiej w Warszawie. Wystawa w Centrum Sztuk Pięknych Bozar oferuje spotkanie «znajomych nieznajomych», tych którzy szukają miejsca na ziemi pomiędzy strukturami opresji a wiarą w nowe możliwości, w społeczeństwie już nie post-komunistycznym a jeszcze nie post-migracyjnym, gdzieś w Polsce, Europie i na świecie.”

Wystawa jest współorganizowana przez Instytut Adama Mickiewicza i współfinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Assaf Gruber, Miraculous Accident, 2024, still from video. Courtesy of the artist

Familiar Strangers. Eastern Europeans (Znajomi Nieznajomi)

• Miejsce: Centrum Sztuk Pięknych Bozar, Bruksela (Bozar – Centre for Fine Arts of Brussels, Rue Ravensteinstraat 23, 1000 Brussels)
• Daty: 14 marca – 29 czerwca 2025
• Konferencja prasowa: 13 marca 2025, godz. 11
• Wernisaż: 13 marca 2025, godz. 19
• Artystki i artyści: Oliwia Bosomtwe, Assaf Gruber, Zuzanna Hertzberg, Renata Rara Kamińska, Jasmina Metwaly, Małgorzata Mirga-Tas, Natalia LL, Ngo Van Tuong, Open Group, Janek Simon, Shadow Architecture, Jana Shostak i Mikołaj Sobczak
• Kuratorka: Joanna Warsza
• Architektura wystawy: Aleksandra Wasilkowska
• Więcej informacji: https://www.bozar.be/en/calendar/familiar-strangers-eastern-europeans-polish-perspective

Sztuki wizualne i performatywne w zagranicznym programie kulturalnym Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej 2025

Wystawa Familiar Strangers towarzyszy zagranicznemu programowi kulturalnemu Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej 2025. Program, organizowany przez Instytut Adama Mickiewicza pod hasłem „Culture Sparks Unity” jest częścią programu kulturalnego koordynowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i ma na celu promowanie idei solidarności i międzynarodowej współpracy.  Prezentuje najciekawsze zjawiska współczesnej polskiej sceny artystycznej, na pierwszym planie stawiając nowe pokolenie. Co jeszcze w dziedzinie sztuk wizualnych wydarzy się do końca czerwca w ramach programu?

• 13 lutego – 30 marca 2025: Wystawa EUROPEAN KINSHIP. An Eastern European Perspective w ramach cyklu Fotografia – więcej niż rzeczywistość. Sztuka obrazowania (Robert Capa Contemporary Photography Center, Budapeszt)
• 6-31 marca: Wystawa polskiej ilustracji i grafiki: “Words and metaphors. The latest illustration from Wrocław” (Gellerup Bibliotek, Aarhus)
• 12-23 marca: Wystawa Weroniki Gęsickiej Encyklopedia w ramach cyklu “Fotografia – więcej niż rzeczywistość. Sztuka obrazowania” (Galeria i23, Madryt)
• 14 marca – 29 czerwca 2025: (PROGRAM TOWARZYSZĄCY) Wystawa Familiar Strangers, kuratorka: Joanna Warsza (Centrum Sztuk Pięknych Bozar, Bruksela)
• 22 marca – Spektakl RAPEFLOWER chor. Hana Umeda prezentowany w ramach cyklu Wybrane polskie spektakle na europejskich festiwalach teatralnych (The International  Bazaar Festival,  Polish Focus, Praga)
• 21 – 23 marca: Inbetweening. The Art of Exchange – program performatywno-taneczny we współpracy z Dance House Lemesos (Teatr Rialto, Limassol, Cypr) 
• 25 marca: Spektakl Rzeźbiary chor. Weronika Pelczyńska, Magda Fejdasz  prezentowany w ramach cyklu Wybrane polskie spektakle na europejskich festiwalach teatralnych (The International  Bazaar Festival,  Polish Focus, Praga)
• 27 marca – 25 kwietnia 2025: Wystawa Lii Dostlievy The Book of Long Objects w Instytucie Polskim w Budapeszcie (wydarzenie towarzyszące wystawie European Kinship, Eastern European Perspectives w Robert Capa Contemporary Photography Center)
• 27 – 29 marca 2025: Weekend Ekspercki (Expert’s Weekend) w Budapeszcie (wydarzenie towarzyszące wystawie European Kinship, Eastern European Perspectives w Robert Capa Contemporary Photography Center)
• 2-5, 8-10 kwietnia: Spektakl choreograficzny Wojciecha Grudzińskiego „Teach Me Not” (Zodiak – Center for New Dance, Helsinki).
• 4 - 5 kwietnia: Mapping Krzysztofa Wodiczko w ramach cyklu “Fotografia – więcej niż rzeczywistość. Sztuka obrazowania” (Festiwal w Lille).
• 4 kwietnia – 18 maja: Wystawa Bujność. Sztuka kobiet w XXI w., kuratorka: Dorota Monkiewicz (Narodowe Muzeum Sztuki Mołdawii, Kiszyniów)
• 16 – 27 kwietnia 2025: Wystawa prac Sainera (Przemysława Blejzyka) – Kolorganism (Künstlerhaus, Wiedeń)
• 25 – 27 kwietnia 2025: Unending love, or love dies, on repeat like it’s endless, chor. Alex Baczyński-Jenkins w ramach cyklu Wybrane polskie spektakle na europejskich festiwalach teatralnych (Réplika Teatro | Centro Internacional de Creación, Madryt)
• 9 maja – 30 czerwca 2025: Prezentacja pracy Małgorzaty Mirgi-Tas (Królewskie Muzeum Sztuki i Historii, Bruksela) 
• 14 – 16 maja 2025: Spektakl choreograficzny “Malign Junction (Goodbye, Berlin)” Alexa Baczyńskiego-Jenkinsa na belgijskim Kunstenfestivaldesarts w ramach cyklu “Wybrane polskie spektakle na europejskich scenach i festiwalach teatralnych” (Kunstenfestivaldesarts, Bruksela)
• 23-25 maja: Konferencja Identity Crisis Network (Online, Muzeum Sztuki Współczesnej w Zagrzebiu, Chorwacja)

Szczegółowe informacje na temat całości zagranicznego programu kulturalnego polskiej Prezydencji można znaleźć na stronie: https://poland2025eu.culture.pl/.

Instytut Adama Mickiewicza (IAM) łączy polską kulturę z ludźmi na całym świecie. Jako instytucja państwowa tworzy trwałe zainteresowanie polską kulturą i sztuką, wzmacniając obecność polskich artystek i artystów na globalnej scenie. Inicjuje innowacyjne projekty, wspiera międzynarodową współpracę oraz wymianę kulturalną. Promuje twórczość zarówno uznanych jak i obiecujących twórców, ukazując różnorodność i bogactwo naszej kultury. Instytut Adama Mickiewicza prowadzi także portal Culture.pl, stanowiący wszechstronne źródło wiedzy o polskiej kulturze.  Więcej informacji: www.iam.pl

Kontakt dla mediów:
Joanna Andruszko
[email protected]
tel. +48 693 974 686