W piątek, 11 września podczas pierwszej odsłony Festiwalu Oper Barokowych w Bayreuth odbędzie się niemiecka premiera opery „Gismondo, Re di Polonia”. W rolę tytułową wcieli się Max Emanuel Cenčić, a towarzyszyć mu będzie {oh!} Orkiestra Historyczna pod kierunkiem Martyny Pastuszki.
Opowieść o królu Zygmuncie II Auguście wzbogacona o fikcyjne wątki romansowe i wojenne to dzieło Leonarda Vinciego (1690-1730), neapolitańskiego kompozytora epoki późnego baroku. Po raz pierwszy zostało wystawione
11 stycznia 1727 roku w Teatro delle Dame w Rzymie. Scenę tę wspierała wnuczka polskiego króla Jana III Sobieskiego – Maria Klementyna Sobieska, żona Jakuba III Stuarta. I choć to pretendentowi do tronu angielskiego utwór został zadedykowany, niewątpliwie inspiracją do podjęcia wątku polskiego była polska mecenaska.
Libretto opery zostało osnute wokół jednego z kluczowych wydarzeń polskiej historii, czyli unii lubelskiej – przymierza Polski i Litwy z 1569 roku zainicjowanego przez ówczesnego króla Rzeczypospolitej, Zygmunta II Augusta, tytułowego Gismonda. Zgodnie z ówczesną konwencją akcja opery jest swobodnym nawiązaniem do wydarzeń i postaci historycznych – na tle fikcyjnych wątków romansowych i wojennych przedstawia spór zranionego w swojej dumie księcia litewskiego z królem polskim. Roztropność i łaskawe traktowanie przeciwnika są dla Gismonda wartością nadrzędną, ponieważ prowadzą do stworzenia silniejszego państwa.
Utwór do dzisiaj pozostaje jednym z najciekawszych spośród tych,
które powstały dla rodziny Stuartów w Rzymie. Długo musiał jednak czekać
na swoje odkrycie. Po blisko 300 latach {oh!} Orkiestra Historyczna
pod kierownictwem Martyny Pastuszki przygotowała współczesną interpretację dzieła pełnego skrajnych emocji, wyrażanych recytatywami oraz wirtuozowskimi ariami.
„Polaków można zrozumieć: my też bylibyśmy zadowoleni, gdyby w archiwach odnalazł się jakiś «Jan, król Moskwy», ale niestety: ani Vinci, ani Porpora, ani Pergolesi, ani Leo, czy Feo, nie zajmowali się rosyjską historią. A polską – owszem” – pisały rosyjskie media po premierze w Moskwie. („Kommiersant”, 17.06.2020 r.)
Od 2018 roku wersje koncertowe opery „Gismondo, Re di Polonia” zostały premierowo zaprezentowane także w Wiedniu, Gliwicach i w Warszawie. Wydany w maju 2020 roku przez Parnassus Arts Productions we współpracy z Instytutem Adama Mickiewicza trzypłytowy album z nagraniem opery Vinciego zbiera znakomite międzynarodowe recenzje, otrzymał m. in. nominację do prestiżowej Nagrody Płytowej Krytyki Niemieckiej.
„Młoda barokowa {oh!} Orkiestra Historyczna, prowadzona przez Martynę Pastuszkę, a do tej pory szerzej nieznana (przynajmniej we Francji), za sprawą piękna dźwiękowych kontrastów sama w sobie stanowi główne objawienie płyty” („Le Figaro”, 10.07.2020 r.).
Koncertowe wykonanie opery w Bayreuth będzie pierwszą niemiecką prezentacją „Gismonda”. Obok Maxa Emanuela Cenčića w roli tytułowej, wystąpią Aleksandra Kubas-Kruk jako neurotyczny książę Primislao oraz Sophie Junker (Cunegonda, córka Primislao), Yuriy Mynenko (Ottone, syn Gismonda), Dilyara Idrisova (Giuditta, córka Gismonda), Jake Arditti (Ernesto), Vasily Khoroshev (Ermanno).
„Gismondo, Re di Polonia” 11 i 13 września 2020 r., 18:00, Markgräfliches Opernhaus Bayreuth.
Więcej informacji:
https://culture.pl/pl/artykul/gismondo-re-di-polonia-zapomniana-opera-vinciego-wywiad
https://www.bayreuthbaroque.de/en/
Kontakt do mediów:
Ewa Szandomirska
+48 692 494 061
