Ponad sto wydarzeń z zakresu filmu, teatru, sztuk wizualnych, designu, literatury i muzyki w kilkudziesięciu miastach Polski, Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej – tak zapowiada się UK/Poland Season 2025. Sezon rozpoczął się 5 marca w Łodzi wystawą „St Ives i gdzie indziej” i potrwa do końca listopada. Jego celem jest ożywienie dialogu, pogłębienie współpracy oraz umocnienie więzi artystycznych i społecznych.

W dobie nieustających przemian politycznych, społecznych i kulturowych, UK/Poland Season 2025 eksploruje najistotniejsze zagadnienia współczesności, takie jak wykluczenie społeczne, kobieca perspektywa w sztuce, migracje, sztuka i niepełnosprawność, zmiany klimatyczne, tożsamość i cyfrowa rzeczywistość. Poprzez eksperymentalne formy ekspresji, nowatorskie rozwiązania technologiczne i różnorodność podejść artystycznych, Sezon staje się przestrzenią otwartą dla twórców i twórczyń, odbiorców i odbiorczyń szukających inspiracji w sztuce.

Wydarzenia w Polsce są organizowane i finansowane przez British Council, za program w Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej odpowiadają Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Kultury Polskiej oraz British Council. Organizację Sezonu w Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wsparło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Polsce.

W chwili obecnej na całym świecie – a zwłaszcza w sąsiedztwie Polski – stoimy przed wieloma wyzwaniami. Myślę, że nigdy nie było lepszego czasu dla UK i Polski na wspólne tworzenie i działanie,  i – co być może najważniejsze – na wyobrażanie sobie przyszłej współpracy w obrębie kultury i sztuki. UK/Poland Season 2025 właśnie to robi. Otwiera nowy, dynamiczny rozdział w wymianie kulturalnej między naszymi krajami, przybliżając polską kulturę nowym odbiorcom w Wielkiej Brytanii oraz Irlandii Północnej i przedstawiając Polakom to, co najlepsze w UK. Sezon zapewni ponad 100 wydarzeń w ponad 40 miastach obejmujących wszystkie formy sztuki, zapewniając niezwykłe możliwości osobom indywidualnym, artystom i artystkom oraz instytucjom obu naszych krajów – mówił Scott McDonald, British Council CEO.

Otwarcie UK/Poland Season 2025 w Polsce podczas wernisażu wystawy „St Ives i gdzie indziej” w Muzeum Sztuki w Łodzi (ms²). Zdjęcie dzięki uprzejmości Muzeum Sztuki w Łodzi Fot. HaWa.

UK/Poland Season 2025: Dialog, różnorodność, diaspora, digital

UK/Poland Season 2025 podkreśla rolę sztuki w budowaniu porozumienia ponad granicami za główne hasła przyjmując dialog, różnorodność, diasporę i digital.

W ramach programu poruszone zostaną m.in. kwestie wykluczenia społecznego, sztuki i niepełnosprawności, o których opowiada projekt „Wspólnota”, „Wichrowe Wzgórza: Współczesny Manifest Cathy” oraz Europe Beyond Access, angażujący artystów z niepełnosprawnościami. „Nie jesteś sama: Kobiety w sztuce 2025” rzuci natomiast światło na niedocenioną rolę kobiet w sztuce, prezentując prace twórczyń badających temat różnorodności i emancypacji.

Jednym z kluczowych motywów programu jest temat migracji, odzwierciedlający zarówno długą historię polskiej społeczności w Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, jak i spojrzenie na istotę tożsamości, przynależności i definicji „domu” w kontekście obecnej roli Polski, jako schronienia dla osób z Ukrainy i Białorusi. Projekt „Tu i Tam” to spojrzenie na historię polskiej diaspory w UK i jej ewolucję przez dekady. „Changes” eksploruje z kolei wyzwania współczesnego świata, takie jak polityczne napięcia, zmiany klimatyczne i migracyjne, ukazując sztukę jako przestrzeń interpretacji i reakcji na te zjawiska.

Technologia i cyfrowy świat również odgrywają istotną rolę w tegorocznym programie – „Jak to jest?” to wystawa, która zagłębia się w tematykę języka, pamięci i granic świadomości, rzucając światło na to dlaczego obecne modele AI nie są w stanie osiągnąć prawdziwej zmysłowości, emocji czy samoświadomości. Drugi projekt w obrębie tematów związanych z nowymi technologiami odbędzie się w ramach Patchlab Digital Art Festival.

Budowanie wspólnot – codzienne, realne – jest dziś dla Europy zadaniem najważniejszym. Ważniejszym być może niż kiedykolwiek wcześniej, bo od naszej współpracy i poczucia jedności zależy dziś tak wiele. Kultura jest siłą, która ma wyjątkową moc kształtowania wspólnot ponad wszelkimi podziałami. UK/Poland Season 2025 jest tego znakomitym i niejedynym przykładem. Równolegle trwa program kulturalny polskiej prezydencji w Radzie Unii Europejskiej, który do dialogu o wspólnej przyszłości zaprasza całą Europę. Kultura jest wspólna, a takie wydarzenia jak dzisiejsza inauguracja pozwalają nam o tym pamiętać. Dlatego zachęcam Państwa do aktywnego udziału w programie wydarzeń Sezonu i w programie polskiej prezydencji w Radzie UE. Zachęcam do aktywnego udziału w kulturze na co dzień – mówiła Marta Cienkowska, podsekretarz stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego.

Program wydarzeń

Sezon oficjalnie zainaugurowały dwa marcowe wydarzenia. Otworzyła go 5 marca wystawa „St Ives i gdzie indziej” w Muzeum Sztuki w Łodzi (ms²), gdzie można podziwiać dzieła z kolekcji British Council, Tate oraz polskich muzeów. Następnego dnia, 6 marca podczas otwarcia festiwalu Kinoteka w głównym kinie British Film Institute – BFI Southbank rozpoczął się program w Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej.

W kolejnych miesiącach program rozwinie się na szeroką skalę, obejmując dziesiątki wydarzeń związanych z filmem, teatrem, sztukami wizualnymi, muzyką, literaturą i designem. Na mapie głównych wydarzeń  Sezonu w Polsce znajdują się takie miasta jak: Warszawa, Kraków, Wrocław, Poznań, Gdańsk, Sopot, Bolesławiec, Katowice, Łódź i Lublin, a sieć Multikino zaprezentuje kolejne spektakle National Theatre Live i Royal Opera House także w innych miastach Polski. Publiczność będzie miała okazję uczestniczyć w koncertach, wystawach, spotkaniach autorskich, warsztatach i szeregu innowacyjnych inicjatyw, które przez miesiące będą inspirować do przemyśleń i odkryć artystycznych.

Otwarcie UK/Poland Season 2025 w Polsce podczas wernisażu wystawy „St Ives i gdzie indziej” w Muzeum Sztuki w Łodzi (ms²). Zdjęcie dzięki uprzejmości Muzeum Sztuki w Łodzi Fot. HaWa.

• „Changes” – wspólny projekt gdańskiego Centrum Sztuki Współczesnej Łaźnia i The Box w Plymouth, gdzie zobaczymy prace z kolekcji British Council. Projekt czerpie z kontekstów Polski i UK badając niestabilność jako element łączący oba kraje w obliczu nowych wyzwań politycznych, zmian klimatycznych, migracji, konfliktów oraz kwestii wolności i niezależności.
• „Tu i Tam” („Here and There”) – Wystawa skupia się wokół tematów emigracji, tożsamości i definicji „domu”, analizowanych z perspektywy polskich społeczności w Bradford i nie tylko. Ekspozycja bada fascynującą historię tych społeczności za pomocą indywidualnych przedmiotów, rzadkich materiałów archiwalnych i fotografii. Projekt realizowany ramach Bradford 2025 UK City of Culture we współpracy z Fotofestiwalem w Łodzi.
• „Jak to jest?” („What Is It Like?”) –  to wystawa grupowa, gościnnie kuratorowana przez Helen Starr, przygotowana przez Centrum Sztuki WRO we współpracy z Arebyte. Projekt bada naturę subiektywnej vs. obiektywnej rzeczywistości, analizując rolę AI we współczesnym świecie.
• „Wspólnota” („Togetherness”) – to projekt o solidarności i wzajemnej pomocy: Remont Pomp wspólnie z kompozytorem Brianem Irvinem tworzą nowe dzieło audiowizualne, które zostanie zaprezentowane po raz pierwszy w ramach większej realizacji artystycznej w Belfaście, z udziałem Ulster Orchestra i innych grup muzycznych z Irlandii Północnej. Następnie performance zostanie zaprezentowany podczas Festiwalu Jazz Jantar w Gdańsku.
• „Inne Brzmienia” („Different Sounds”) – Szkocki Festival Sonica podczas Festiwalu Inne Brzmienia w Lublinie zaprezentuje występ artystki audiowizualnej Eli Orleans, performans Duo Dopey Monkey, a także instalację dźwiękową autorstwa Simona Kirby, Tommy’ego Perman i Roba St. John.

Program w Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej

Jednocześnie Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Kultury Polskiej w Londynie oraz British Council zrealizują w Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej imponujący program obejmujący swoim zasięgiem najważniejsze brytyjskie miasta m.in. Edynburg, Huddersfield, Glasgow, Londyn, Belfast, Manchester, Birmingham, Bristol, Newcastle, Nottingham i Oksford.

Program obejmie projekty z obszaru muzyki klasycznej, jazzu, muzyki eksperymentalnej, sztuk wizualnych, fotografii, teatru i filmu.

Po wielu miesiącach intensywnej współpracy z British Council, Instytutem Kultury Polskiej w Londynie oraz partnerami po obu stronach kanału La Manche z radością inaugurujemy UK/Poland Season 2025. Ten wyjątkowy program nie tylko przybliża współczesną kulturę Polski i Wielkiej Brytanii, ale przede wszystkim stawia na dialog – między pokoleniami, perspektywami i tradycjami artystycznymi. Naszym celem jest inspirowanie nowego pokolenia twórczyń i twórców oraz odbiorczyń i odbiorców do odkrywania wzajemnych doświadczeń i spojrzeń na świat. W programie znalazły się tematy, które definiują naszą rzeczywistość – od zmian klimatycznych i technologii przyszłości po migrację i wielokulturowość – ukazane przez pryzmat sztuki i nowych narracji. Chcemy, by Sezon był nie tylko świętem kultury, ale i przestrzenią budującą trwałe relacje między środowiskami artystycznymi obu krajów. Wierzymy, że Sezon stanie się impulsem do długofalowej współpracy, inspirując do odkrywania Polski i jej dynamicznego życia artystycznego  – mówi Olga Brzezińska, Wicedyrektorka Instytutu Adama Mickiewicza.

Otwarcie UK/Poland Season 2025 w Wielkiej Brytanii podczas festiwalu Kinoteka w kinie British Film Institute – BFI Southbank. Fot. Elzbieta Piekacz.

Wybrane wydarzenia w Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej:

• Sezon otworzy KINOTEKA Polish Film Festival w Londynie, a następnie w ramach Kinoteka on Tour w niezależnych kinach w Anglii, Szkocji, Walii i Irlandii Północnej zaprezentowane zostaną kultowe polskie produkcje filmowe, jak i najnowsze premiery.
• polska muzyka pojawi się na najważniejszych brytyjskich festiwalach muzycznych w tym Edinburgh International Festival, jednym z najbardziej prestiżowych festiwali muzyki, teatru, tańca i opery na świecie, EFG London Jazz Festival, Huddersfield International Contemporary Music Festival czy Edinburgh Jazz and Blues Festival.
• Sztuki wizualne – od marca w National Portrait Gallery w Londynie będą prezentowane prace Stanisława Wyspiańskiego, we wrześniu Golden Thread Gallery w Belfaście pokaże wystawę „Nadzieja Radykalna” prezentującą dzieła współczesnych polskich artystów i artystek z kolekcji Galerii Arsenał w Białymstoku.
• w The Photographers’ Gallery w Londynie podziwiać będzie można twórczość Zofii Rydet, autorki monumentalnego „Zapisu socjologicznego”.
• w czerwcu Instytut Kultury Polskiej w Londynie we współpracy z Fleet Street Quarter BID zorganizuje wydarzenie „Designing Tomorrow: Polish Sustainable Design & Business for a Better Future”, prezentujące najnowsze osiągnięcia polskiego designu. Projekty polskich twórców zostaną pokazane także w kwietniu w ramach London Design Biennale oraz w V&A Museum.

Polska jest niezwykle ważnym punktem na mapie europejskiej kultury, z prężną i nowatorską sceną artystyczną. Od sztuki współczesnej i designu, przez muzykę eksperymentalną, teatr, film, aż po dynamicznie rozwijającą się scenę kulinarną. UK/Poland Season 2025 to wyjątkowa okazja, aby Brytyjczycy mogli dostrzec, jak bardzo współczesna Polska łączy szacunek dla bogatego dziedzictwa z otwartością na nowe zjawiska. Od marca do listopada 2025 roku polscy twórcy zaprezentują swoje prace w największych brytyjskich ośrodkach kulturalnych, budując mosty, które – mamy nadzieję – staną się zapowiedzią długotrwałej współpracy na przyszłość – powiedziała Magdalena Grabianowska, Zastępczyni Dyrektora Instytutu Kultury Polskiej w Londynie.

British Council jest organizacją reprezentującą Zjednoczone Królestwo Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w zakresie współpracy kulturalnej i edukacyjnej. Wspiera pokój i dobrobyt, budując więzi, zrozumienie i zaufanie między ludźmi w Wielkiej Brytanii i krajach na całym świecie. Prowadzi aktywność w dziedzinach kultury, sztuki, edukacji i nauczania języka angielskiego. Działa w ponad 200 krajach i terytoriach, będąc stacjonarnie w przeszło 100 z nich. W latach 2022–2023 British Council dotarło do 600 milionów osób.

Instytut Adama Mickiewicza (IAM) łączy polską kulturę z ludźmi na całym świecie. Jako instytucja państwowa, tworzymy trwałe zainteresowanie polską kulturą i sztuką, wzmacniając obecność polskich artystek i artystów na globalnej scenie. Inicjujemy innowacyjne projekty, wspieramy międzynarodową współpracę oraz wymianę kulturalną. Promujemy twórczość zarówno uznanych, jak i obiecujących twórców, ukazując różnorodność i bogactwo naszej kultury. IAM prowadzi także portale CULTURE.pl, który stanowi obszerne internetowe źródło wiedzy o polskiej kulturze.

Instytut Kultury Polskiej w Londynie zajmuje się promocją polskiej kultury i dziedzictwa w Wielkiej Brytanii oraz inicjuje współpracę z instytucjami kulturalnymi i akademickimi obu krajów. Dzięki budowaniu relacji, udostępnianiu zasobów oraz wsparciu finansowemu, skutecznie prezentuje brytyjskiej publiczności najlepsze przykłady polskiej sztuki, filmu, teatru, muzyki, literatury, nauki i dziedzictwa narodowego.