Rok 2025 Senat Rzeczypospolitej Polskiej ogłosił Rokiem Wojciecha Jerzego Hasa w stulecie jego urodzin. Dorobek polskiego reżysera, scenarzysty i producenta filmowego jest imponujący, a jego dzieła znane są miłośnikom
kina na całym świecie. Instytut Adama Mickiewicza zaprasza do wspólnego udziału w inicjatywach upamiętniających wybitnego artystę!

Wojciech Jerzy Has - reżyser, malarz kina kultowego

Wojciech Jerzy Has urodził się 1 kwietnia 1925 roku w Krakowie, gdzie studiował na Akademii Sztuk Pięknych oraz ukończył pierwsze powojenne kursy filmowe. Przez wiele lat był wykładowcą i rektorem Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej, Telewizyjnej i Teatralnej im. Leona Schillera w Łodzi. Jako reżyser debiutował w 1957 roku filmem „Pętla” z Gustawem Holoubkiem w głównej roli, na motywach opowiadania Marka Hłaski. Wyreżyserował 14 pełnometrażowych filmów wielokrotnie nagradzanych na międzynarodowych festiwalach m.in. w Cannes - Srebrną Palmą 1973 w roku za „Sanatorium pod Klepsydrą” oraz w Locarno Nagrodą Międzynarodowej Federacji Krytyki Filmowej (FIPRESCI) w 1959 roku za „Pożegnania”. Został odznaczony w 1999 roku Polską Nagrodą Filmową za Osiągnięcia Życia, a w 2000 roku na 8. Międzynarodowym Festiwalu Sztuki Autorów Zdjęć Filmowych "Camerimage" otrzymał nagrodę za szczególną wrażliwość wizualną.

Wojciech Jerzy Has, Rożnów, 1965, fot. Wojciech Plewiński /Forum

Jego słynny „Rękopis znaleziony w Saragossie” (1964), który powstał na podstawie XVIII-wiecznej powieści hrabiego Jana Potockiego z jego nowatorskim „szkatułkowym” sposobem prowadzenia narracji, wywarł wielkie wrażenie na mistrzu filmowego surrealizmu, Luisie Bunuelu i stał się inspiracją dla jego późniejszych dzieł. „Rękopis…” znajduje się także na liście ulubionych światowych dzieł filmowych Francisa Forda Coppoli i Martina Scorsese, którzy nazywali Wojciecha J. Hasa malarzem kina kultowego. 

Rok Wojciecha Jerzego Hasa 2025 - wydarzenia na całym świecie

Z okazji Roku Wojciecha Jerzego Hasa w stulecie jego urodzin Instytut Adama Mickiewicza współorganizuje i wspiera przeglądy filmów Wojciecha Jerzego Hasa na świecie m.in. w Wielkiej Brytanii, Hiszpanii, Niemczech, we Włoszech, aż po odległe kraje Ameryki Łacińskiej oraz Japonię i Republikę Korei.

Program wydarzeń w ramach Roku Jerzego Wojciecha Hasa 2025:

Marzec

• British Film Institute, Londyn, Wielka Brytania - Pełna retrospektywa (14 filmów) podczas "Kinoteka" Polish Film Festival 6 marca - 25 kwietnia 2025 oraz wystawa plakatów w ramach UK/Poland Season 2025;
• Bergamo Film Meetings, Bergamo, Włochy - "Tribute to Wojciech Has" w dniach 8-16 marca 2025 obejmujący retrospektywę wybranych filmów, prelekcję i wystawę plakatów;
• Ultimate Picture Palace, Oxford, Wielka Brytania - Pokaz "Rękopisu znalezionego w Saragossie" 9 marca 2025 w ramach programu "Kinoteka on tour" w ramach UK/Poland Season 2025;
• Hull Independent Cinema, Hull, Wielka Brytania - Pokaz "Rękopisu znalezionego w Saragossie" 25 marca 2025 w ramach programu "Kinoteka on tour" w ramach UK/Poland Season 2025;
• Tyneside, Newcastle, Wielka Brytania - Pokazy filmów "Pożegnania" i "Rękopis znalezioy w Saragossie" 20 marca i 13 kwietnia 2025 w ramach programu "Kinoteka on tour" w ramach UK/Poland Season 2025;

Kwiecień

• Filmoteca Espanola, Madryt, Hiszpania – Pełna retrospektywa 14 filmów Wojciecha J. Hasa oraz prelekcja i debata; uzupełnione zostaną o seminarium poświęcone "Rękopisowi znalezionemu w Saragossie" (zarówno filmowi Hasa jak i książce Jana Potockiego) na Universidad Complutense de Madrid;
• Cinemateca de Cuba, Hawana, Kuba – Pokaz "Rękopisu znalezionego w Saragossie" w ramach projektu w 7 krajach "Kino polskie w Ameryce Łacińskiej 2025";
• Filmmuseum Düsseldorf, Düsseldorf, Niemcy – Pokaz "Rękopisu znalezionego w Saragossie" 2 kwietnia 2025;
• Showroom, Sheffield, Wielka Brytania - Pokaz "Rękopisu znalezionego w Saragossie" 5 kwietnia 2025 w ramach programu "Kinoteka on tour" w ramach UK/Poland Season 2025;
• Gulbenkian Arts Center, Canterbury, Wielka Brytania - Pokaz filmu "Pożegnania" 6 kwietnia 2025 w ramach programu "Kinoteka on tour" w ramach UK/Poland Season 2025;
• Hyde Park Picture House, Leeds, Wielka Brytania - Pokaz filmu "Pożegnania" 6 kwietnia 2025 w ramach programu "Kinoteka on tour" w ramach UK/Poland Season 2025;
• Broadway, Nottingham, Wielka Brytania - Pokazy filmów "Pożegnania" i "Rękopis znalezioy w Saragossie" 9 i 13 kwietnia 2025 w ramach programu "Kinoteka on tour" w ramach UK/Poland Season 2025;

Maj

• Universidad Complutense de Madrid, Madryt, Hiszpania - Seminarium poświęcone „Rękopisowi znalezionemu w Saragossie”;

Czerwiec

• TEA Tenerife Espacio de las Artes, Santa Cruz de Tenerife, Teneryfa, Hiszpania - Pokaz "Rękopisu znalezionego w Saragossie";
• Il Cinema Ritrovato Festival, Bolonia, Włochy - Pokaz odrestaurowanej kopii "Rękopisu znalezionego w Saragossie" wraz z prelekcją podczas Il Cinema Ritrovato Festival w dniach 21-29 czerwca;
• Teatro Filarmónica, Oviedo, Hiszpania - retrospektywa wybranych filmów Wojciecha J. Hasa oraz prelekcja;

Lipiec

• Filmoteka Kantabrii, Santander, Hiszpania - retrospektywa wybranych filmów Wojciecha J. Hasa oraz prelekcja

Wrzesień

• Cinamtheque Seoul Art Cinema, Seul, Republika Korei - Pełna retrospektywa 14 filmów Wojciecha J. Hasa podczas 7. Polskiego Festiwalu Filmowego w Korei wraz z udziałem gościa specjalnego;
• Filmoteka Walencji, Walencja, Hiszpania - pokaz „Rękopisu znalezionego w Saragossie”

Październik

• Sala Leopoldo Lugones, Buenos Aires, Argentyna - Pełna retrospektywa 14 filmów Wojciecha J. Hasa oraz masterclass  z udziałem polskiego eksperta;
• Cinemateca Uruguaya, Montevideo, Urugwaj – Retrospektywa wybranych filmów Hasa wraz z prelekcją dr Joanny Bardzińskiej;
• Filmoteca de Zaragoza, Saragossa, Hiszpania - Pokaz "Rękopisu znalezionego w Saragossie" oraz koncert flamenco Kamila Urbańskiego;

Listopad

• Festival de Cine Europeo de Sevilla, Sewilla, Hiszpania - pokazy „Rękopisu znalezionego w Saragossie” oraz „Sanatorium pod klepsydrą” w ramach sekcji Esenciales (Festival de Cine Europeo de Sevilla, 7-15 listopada 2025).

Organizatorami wydarzeń w ramach Roku Wojciecha Jerzego Hasa są: Instytut Adama Mickiewicza, Fundacja AVA ARTS, Ambasada RP w Argentynie, Uniwersytet Complutense w Madrycie, Fundacja HOMO VIATOR, Ambasada RP na Kubie, Cinemateca de Cuba, Instytut Polski w Dusseldorfie, Instytut Polski w Londynie, British Film Institute, WFDiF, Instytut Polski w Rzymie, Filmoteka Narodowa Hiszpanii, Instytut Polski w Madrycie, DI Factory, hiszpańskie filmoteki regionalne w Saragossie, Walencji, Santander, Fundacja Kulturalna Miasta Oviedo, TEA Tenerife Espacio de las Artes, Festival de Cine Europeo de Sevilla, Filmoteka Urugwaju, Sala Lugones w Buenos Aires.

Partnerzy: Instytut Adama Mickiewicza, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Polski Instytut Sztuki Filmowej, Instytut Polski w Madrycie, Ambasada RP w Buenos Aires, IKH Pictures Production, Klassiki.