Już od 14 marca w Centrum Sztuk Pięknych BOZAR w Brukseli będzie można oglądać wystawę Familiar Strangers. Eastern Europeans (Znajomi Nieznajomi), która przygląda się przemianom w Europie Wschodniej z perspektywy artystek i artystów mieszkających w Polsce. Ekspozycja oddaje głos osobom z diaspor i mniejszości, a także tym, którzy poprzez sztukę i aktywizm poszerzają rozumienie sfery publicznej. Wystawa towarzyszy zagranicznemu programowi kulturalnemu Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej 2025 i potrwa do 29 czerwca. Projekt powstał dzięki zaangażowaniu Instytutu Adama Mickiewicza i jest współfinansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Głos diaspor i mniejszości mieszkających w Polsce na wystawie w brukselskim Bozar
Kuratorowana przez Joannę Warszę wystawa jest przestrzenią spotkania artystek i artystów, którzy przez swoją twórczość eksplorują zmieniającą się rzeczywistość Europy Wschodniej. Za architekturę wystawy odpowiada Aleksandra Wasilkowska, a wśród prezentowanych na wystawie twórców i twórczyń znaleźli się: Oliwia Bosomtwe, Assaf Gruber, Zuzanna Hertzberg, Renata Rara Kamińska, Jasmina Metwaly, Małgorzata Mirga-Tas, Natalia LL, Ngo Van Tuong, Open Group, Janek Simon, Shadow Architecture, Jana Shostak i Mikołaj Sobczak.
Wystawa "Familiar Strangers" w Bozar w Brukseli, fot. Kuba Celej / IAM
Jak pisze kuratorka wystawy, Joanna Warsza:
„Brutalna inwazja Rosji na Ukrainę uwidoczniła pęknięcia i różnice pomiędzy Europą Wschodnią i Zachodnią, podkreślając dotychczasową dominację prymatu zachodnio-centryczności. Wystawa ukazuje unikalny charakter i różnorodność regionu z perspektywy jego mieszkańców i mieszkanek, w szczególności mniejszości.
Familiar Strangers to wielogłos zaangażowanych społecznie i politycznie osób, przede wszystkim z diaspor i mniejszości: Romek i Romów, intelektualistów-przedsiębiorców wietnamskich czy białoruskich i ukraińskich artystów, artystek, aktywistów i aktywistek. Wystawa odnosi się też do złożonej historii polsko-żydowskiego współistnienia poza «umową sublokatorską», w ramach której prawa niektórych osób są warunkowe i mogą zostać zawieszone. Ekspozycja śledzi feministyczny i queerowy opór, dobrowolną lub przymusową migrację z Polski oraz, coraz częściej, do Polski, a także uwrażliwia na to, co znaczy być kimś o innym kolorze skóry w przeważnie białym społeczeństwie.
Wystawa pokazuje jak wrażliwe i skomplikowane są negocjacje między własną tożsamością i widzialnością a współistnieniem i dostrzeganiem innych. Między tym, co lokalne i co transkulturowe, bliskie i nieznajome. Tytuł zainspirowany jest biografią Stuarta Halla, jamajsko-brytyjskiego badacza, dla którego kultura była procesem ustawicznego stawania się, wraz i wbrew innym, ku sprawiedliwszemu społeczeństwu.
Każda z sal wprowadza do świata jednej z artystek i artystów, jakby otwierając drzwi ich pracowni czy przestrzeni prywatnych, przywołując tradycję latających uniwersytetów czy galerii w mieszkaniach, i czasy, gdzie to co polityczne było tworzone przede wszystkim w przestrzeniach prywatnych. Różnorodne wątki spotykają się we wspólnej hybrydycznej i nieformalnej przestrzeni, zaprojektowanej z odpadków z azjatyckich hal kupieckich przy ulicy Bakalarskiej w Warszawie. Wystawa w Centrum Sztuk Pięknych Bozar oferuje spotkanie «znajomych nieznajomych», tych którzy szukają miejsca na ziemi pomiędzy strukturami opresji a wiarą w nowe możliwości, w społeczeństwie już nie post-komunistycznym a jeszcze nie post-migracyjnym, gdzieś w Polsce, Europie i na świecie.”
Wystawa jest współorganizowana przez Instytut Adama Mickiewicza i współfinansowana przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Wystawa "Familiar Strangers" w Bozar w Brukseli, fot. Kuba Celej / IAM
Familiar Strangers. Eastern Europeans (Znajomi Nieznajomi)
- Miejsce: Centrum Sztuk Pięknych Bozar, Bruksela (Bozar – Centre for Fine Arts of Brussels, Rue Ravensteinstraat 23, 1000 Brussels)
- Daty: 14 marca – 29 czerwca 2025
- Konferencja prasowa: 13 marca 2025, godz. 11
- Wernisaż: 13 marca 2025, godz. 19
- Artystki i artyści: Oliwia Bosomtwe, Assaf Gruber, Zuzanna Hertzberg, Renata Rara Kamińska, Jasmina Metwaly, Małgorzata Mirga-Tas, Natalia LL, Ngo Van Tuong, Open Group, Janek Simon, Shadow Architecture, Jana Shostak i Mikołaj Sobczak
- Kuratorka: Joanna Warsza
- Architektura wystawy: Aleksandra Wasilkowska
- Więcej informacji: https://www.bozar.be/en/calendar/familiar-strangers-eastern-europeans-polish-perspective
Wystawa Familiar Strangers towarzyszy zagranicznemu programowi kulturalnemu Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej 2025. Program, organizowany przez Instytut Adama Mickiewicza pod hasłem „Culture Sparks Unity” jest częścią programu kulturalnego koordynowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego i ma na celu promowanie idei solidarności i międzynarodowej współpracy. Prezentuje najciekawsze zjawiska współczesnej polskiej sceny artystycznej, na pierwszym planie stawiając nowe pokolenie.
