Znamy już zwyciężczynię konkursu na koncepcję kuratorską polskiej wystawy na 16. Gwangju Biennale 2026! Spośród nadesłanych propozycji Komisja Konkursowa wybrała projekt „Rites of Passage” autorstwa Pauliny Olszewskiej, który będzie reprezentować Polskę w Korei Południowej.  

„Rites of Passage” Pauliny Olszewskiej zwycięską koncepcją kuratorską

Koncepcja wystawy „Rites of Passage” to immersyjny projekt artystyczny, inspirowany powieścią „Biała elegia” południowokoreańskiej laureatki Nagrody Nobla Han Kang oraz klasyczną teorią rytuałów przejścia autorstwa francuskiego antropologa Arnolda van Gennepa. Kuratorka Paulina Olszewska podejmuje w nim temat transformacji – osobistej, społecznej i kulturowej – ukazując ją jako dynamiczny proces przechodzenia przez stany zawieszenia, niepewności i przemiany. W kontekście współczesnych przemian politycznych, ekologicznych i społecznych, wystawa staje się przestrzenią refleksji nad kondycją świata i jednostki.

Zaprojektowana jako wielozmysłowa podróż, wystawa prowadzi odbiorców przez sekwencję przenikających się przestrzeni. Różnorodne media – instalacje, ceramika, dźwięk, obraz i fotografia – łączą się w spójną narrację, która nie tyle ilustruje przejście, co je ucieleśnia. „Rites of Passage” nie proponuje jednej historii – otwiera się na osobiste doświadczenia, zapraszając do zanurzenia się w procesie zmiany jako nieuniknionym, lecz zarazem twórczym aspekcie ludzkiego istnienia.

Rozstrzygnięcie konkursu na wystawę w Polskim Pawilonie na 16. Gwangju Biennale 2026

Rozstrzygnięcie zamkniętego konkursu miało miejsce 16 czerwca 2025 roku. Jury w składzie: Olga Wysocka (przewodnicząca, dyrektorka Instytutu Adama Mickiewicza), Wonseok Koh (kurator, dyrektor Line Cultural Foundation), Ewa Chwilczyńska (koordynatorka Zespołu Azja IAM), Małgorzata Miśkowiec (koordynatorka projektów z zakresu sztuk wizualnych IAM) oraz konsultant merytoryczny Paweł Janicki (kurator WRO Art Center oraz Pawilonu Polskiego podczas Gwangju Biennale 2024 „Przyjemności katastematyczne”) ogłosiło, że zwycięski projekt to koncepcja Pauliny Olszewskiej „Rites of Passage”.

W opinii jury:

Projekt „Rites of Passage” wyróżnia się klarowną i komunikatywną formą, która pozwala dotrzeć do szerokiego grona odbiorców – zarówno do profesjonalistów związanych ze sztuką, jak i do publiczności niezajmującej się nią na co dzień. Uniwersalny charakter tej koncepcji, oparty na doświadczeniach granicznych i transformacyjnych, sprawia, że może ona zostać odebrana intuicyjnie i emocjonalnie także poza kontekstem europejskim.

Szczególną siłą projektu jest jego osadzenie w tematach rezonujących z aktualną sytuacją społeczno-kulturową Korei Południowej. Odwołania do rytuałów przejścia i szamanizmu nie tylko znajdują odniesienia w lokalnych tradycjach, ale także wpisują się w obecne zainteresowanie duchowością i pamięcią kulturową, widoczne we współczesnym dyskursie artystycznym w regionie. Już sam tytuł wystawy przyciąga uwagę i może pełnić funkcję zaproszenia do dialogu międzykulturowego.

Wartością dodaną projektu jest także subtelne nawiązanie do literatury – inspiracja powieścią noblistki stworzoną podczas rezydencji w Polsce w 2014 roku stanowi pogłębiony kontekst i dodatkową warstwę interpretacyjną. Ten intertekstualny trop łączy polskie doświadczenia kulturowe z uniwersalnymi pytaniami o tożsamość i przemianę, co – zdaniem jury – może zainteresować odbiorców Biennale i zachęcić ich do głębszej refleksji.

Jury wyróżniło również koncepcję kuratorską Marty Lisok zatytułowaną „The Shape Borrowed from Someone Else”, wskazując ją jako projekt rezerwowy.

Polski Pawilon na prestiżowym biennale sztuki współczesnej w Azji

Gwangju Biennale, założone w 1995 roku, jest najstarszym i jednym z najbardziej prestiżowych biennale sztuki współczesnej w Azji. Nie tylko kontynuuje bogate dziedzictwo kulturalne miasta, lecz także odgrywa kluczową rolę w rozwoju sztuki współczesnej w Korei Południowej oraz w promocji koreańskiej sceny artystycznej na arenie międzynarodowej. Dyrektorem artystycznym 16. edycji Gwangju Biennale w 2026 roku będzie Ho Tzu Nyen - singapurski artysta sztuk wizualnych, znany z interdyscyplinarnego podejścia do sztuki i działań w tym obszarze.

Od 2018 roku w ramach Biennale otwierane są pawilony, które umożliwiają organizacjom kulturalnym i artystycznym z całego świata prezentację twórczości z poszczególnych krajów. Polska bierze udział w tym projekcie od 2023 roku, kiedy to zrealizowano pierwszy Polski Pawilon – trzydniowy program performatywny z projekcjami wideo, kuratorowany przez Sebastiana Cichockiego i Mariannę Dobkowską. W 2024 roku Instytut Adama Mickiewicza we współpracy z Centrum Sztuki WRO przygotował wystawę „Przyjemności katastematyczne”, której kuratorem był Paweł Janicki i która została uznana za jedną z ciekawszych prezentacji 15. edycji Biennale. W 2026 roku Polskę reprezentować będzie wystawa „Rites of Passage” według koncepcji kuratorskiej Pauliny Olszewskiej.

Paulina Olszewska – sylwetka kuratorki

Paulina Olszewska to kuratorka, producentka projektów artystycznych i autorka tekstów. W swojej pracy koncentruje się na twórczości artystek różnych generacji, osadzając ich praktyki w kontekstach współczesnych. Szczególnie interesuje ją dziedzictwo Bauhausu i jego współczesne reinterpretacje. Współpracowała m.in. z Neues Museum w Norymberdze, Towarzystwem Jindřicha Chalupeckiego w Pradze, Prater Galerie w Berlinie, OP ENHEIM we Wrocławiu, Haus am Lützowplatz w Berlinie, Kunstfest Weimar, Boris Lurie Art Foundation w Nowym Jorku, BWA Wrocław i Krakauer Haus w Norymberdze. Od 2019 roku jest kuratorką w Galerii Studio w Warszawie. W 2022 roku kuratorowała projekt Sharon Lockhart „The Future Should Always Be Better”, zaprezentowany na fasadzie Pałacu Kultury i Nauki. W 2024 roku wraz z Seminarium Feministycznym zrealizowała wystawę „Chcemy całego życia. Feminizmy w sztuce polskiej” w Państwowej Galerii Sztuki w Sopocie. Mieszka w Berlinie i w Warszawie.

Serdecznie gratulujemy!