Polska gościem honorowym 50. Międzynarodowych Belgradzkich Spotkań Tłumaczy 2025

50. Międzynarodowe Belgradzkie Spotkania Tłumaczy – BEPS (50. Београдски Преводилачки Сусрети - БЕПС) odbędą się w dniach 23–25 października 2025 roku w Belgradzie. W wydarzeniu tradycyjnie wezmą udział tłumacze literaccy, pisarze oraz miłośnicy literatury z Serbii, Europy i całego świata. Po raz pierwszy w historii Spotkania będą gościć kraj honorowy, którym została Polska.

Literatura jako most między Polską a Serbią – wspólne spotkania tłumaczy i pisarzy

Międzynarodowe Belgradzkie Spotkania Tłumaczy Literackich to coroczne wydarzenie organizowane równolegle z Międzynarodowymi Belgradzkimi Targami Książki (Међународни београдски сајам књига). Spotkania stanowią przestrzeń wymiany doświadczeń między tłumaczami z różnych krajów, dając im możliwość zapoznania się z najnowszą literaturą serbską, spotkania z autorami oraz uczestnictwa w panelach i dyskusjach poświęconych sztuce przekładu, tendencji wydawniczych w różnych krajach, współpracy z wydawnictwami, pozyskiwaniu grantów, prawom autorskim czy kondycji literatury przekładowej.

Tegoroczna, jubileuszowa edycja odbywa się pod hasłem „Pół wieku BEPS – w kierunku nowych przekładów” (Пола века БЕПС-а – у сусрет новим преводима). Bogaty, trzydniowy program obejmuje panele dyskusyjne, projekcje filmowe oraz spotkania z autorami. Po raz pierwszy w historii BEPS gościć będzie kraj honorowy – Polskę. Serbska i bałkańska literatura cieszy się w Polsce coraz większym zainteresowaniem, a literatura i kultura stanowią naturalny pomost między naszymi narodami. Z tej okazji najlepsi polscy tłumacze przekładający z języka serbskiego spotkają się z tłumaczami literatury polskiej na język serbski.

Program 50. BEPS – panele, film i dyskusje o przyszłości przekładu literackiego

Kultura to ważny wymiar polsko-serbskiego dialogu – od literatury, przez film, muzykę i jazz, po inne dziedziny sztuki. Dlatego też program jubileuszowej edycji koncentruje się wokół roli tłumaczenia literackiego w budowaniu porozumienia międzykulturowego. Spotkania otworzy dyskusja poświęcona recepcji literatury serbskiej w Polsce i możliwościom współpracy translatorskiej. W kolejnych panelach poruszone zostaną tematy związane z fantastyką serbską i polską, działalnością Polskiego Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury, a także historią i przyszłością samych Spotkań. Zaplanowano również prezentację filmu dokumentalnego „33 książki: Żegnaj, broni” („33 Books: A Farewell to Arms”) oraz wspólną wizytę uczestników na Międzynarodowych Targach Książki w Belgradzie.

Program 50. Międzynarodowych Belgradzkich Spotkań Tłumaczy (BEPS)

Czwartek, 23 października 2025

• 18:00 – Powitanie gości 50. BEPS

Piątek, 24 października 2025

• 9:30 – Oficjalne otwarcie 50. BEPS

• 10:00–11:30 – Pierwsza dyskusja panelowa: Kraj honorowy 50. BEPS – Polska
  Tematy: Co się tłumaczy w Polsce? Odbiór literatury serbskiej, gatunki literackie i tendencje. Spotkanie tłumaczy z i na język polski. Wymiana doświadczeń dotyczących prestiżu zawodu tłumacza, współpracy międzynarodowej i funduszy wspierających przekłady literackie.

• 11:45–13:15 – Druga dyskusja panelowa: Spotkanie z autorami literatury fantastycznej: Darko Tuševljaković, Ivana Nešić, Oto Oltvanji oraz redaktorem i tłumaczem Marko Vojnović.
  Dyskusja o serbskiej i polskiej fantastyce: czy istnieje zainteresowanie tłumaczeniem serbskiej fantastyki w Polsce? Odbiór polskiej literatury fantasy w Serbii – ze szczególnym uwzględnieniem sagi o Wiedźminie Andrzeja Sapkowskiego, której najnowszy tom ukazał się w Serbii równolegle z premierą światową.

• 16:00–16:30 – Prezentacja Polskiego Stowarzyszenia Tłumaczy Literatury

• 16:40–17:40 – Prezentacja filmu dokumentalnego: „Od historii przez przekład do filmu: powstanie dokumentu 33 książki: Żegnaj, broni” („33 Books: A Farewell to Arms”)
  Prezentacja dokumentu podniesie pytania: co się dzieje, gdy podejmowane są próby przywrócenia uwagi zapomnianym utworom literatury serbskiej, które podejmują tematy codziennego życia, a ich przesłanie wykracza daleko poza wojnę, okrucieństwo, wiktimizację, granice, teorie spiskowe i stereotypy etniczne?

• 17:45–19:15 – Trzecia dyskusja panelowa: Pół wieku BEPS – w stronę nowych przekładów
  Refleksja nad pięćdziesięcioletnią historią BEPS – od powstania do dziś. Jak wydarzenie ewoluowało, jak odpowiadało na światowe trendy i jak radzi sobie z wyzwaniami ery cyfrowej.

Sobota, 25 października 2025

• Wizyta uczestników na 68. Międzynarodowych Targach Książki w Belgradzie

W 50. Międzynarodowych Belgradzkich Spotkaniach Tłumaczy wezmą udział: Ben Andoni (Albania), Dejan Acović (Serbia), Justyna Czechowska (Polska), John Cox (USA), Žela Georgijeva (Bułgaria), Katica Garoska (Macedonia), Aleksandra Halicka (Polska), Lara Hölbling Matković (Chorwacja), Zuzanna Kuczera (Polska), Agnieszka Łasek (Polska), Ana Nemec (Chorwacja), Magdalena Nowakowska (Polska/Gruzja), Natalia Osińska (Polska), Tanja Radmilo (Chorwacja), Emese Rajsli (Węgry), Anna Smutnaya (Rosja), Damian Stankiewicz (Polska), Ewa Stawczyk (Polska), Đurđa Strsoglavec (Słowenia), Aleksandra Wojtaszek (Polska).

50. Międzynarodowe Belgradzkie Spotkania Tłumaczy (BEPS)

• Daty: 23–25 października 2025

• Miejsce: Siedziba Stowarzyszenia Tłumaczy Literackich Serbii, ul. Francuska 7, Belgrad

• Więcej informacji: www.ukps.rs

• Partnerzy BEPS: Instytut Polski w Belgradzie, Międzynarodowe Belgradzkie Targi Książki, Stowarzyszenie Tłumaczy Literackich Serbii

• Patroni jubileuszowej edycji: Ministerstwo Kultury Serbii, Instytut Polski w Belgradzie, Instytut Adama Mickiewicza w Warszawie