„P.OST” Mateusza Choróbskiego w Berlinie — pierwsza wystawa polskiego artysty w Niemczech

Od 10 grudnia 2025 roku w Kunstverein am Rosa-Luxemburg-Platz w Berlinie prezentowana jest wystawa „P.OST” Mateusza Choróbskiego — pierwsza instytucjonalna prezentacja indywidualna polskiego artysty w Niemczech. Projekt, stworzony specjalnie pod architekturę i historię przestrzeni ekspozycyjnej, podejmuje refleksję nad pamięcią, transformacją oraz zmieniającą się tożsamością Rosa-Luxemburg-Platz, wykorzystując światło, dźwięk, szkło i elementy miejskiego otoczenia do analizy zjawiska nostalgii oraz śladów po dawnych systemach i narracjach. Instytut Adama Mickiewicza jest współorganizatorem wystawy.

Mateusz Choróbski w Berlinie: nowa odsłona pracy z pamięcią, światłem i architekturą

W Kunstverein am Rosa-Luxemburg-Platz, od 10 grudnia 2025 do końca stycznia 2026, prezentowana jest wystawa „P.OST” polskiego artysty Mateusza Choróbskiego. Stworzona specjalnie z myślą o architekturze i historycznym kontekście Kunstvereinu, ekspozycja rozwija się poprzez instalacje dźwiękowe, wideo, świetlne i rzeźbiarskie, tworząc spójny krajobraz refleksji nad pamięcią, transformacją oraz wielowarstwową tożsamością Rosa-Luxemburg-Platz. Tytuł „P.OST” odwołuje się równocześnie do nieistniejącego już neonu OST na berlińskiej Volksbühne oraz do pytania o to, co pojawia się „po Wschodzie”.

Prace Mateusza Choróbskiego badają napięcia między nostalgią a pamięcią, kwestionują skłonność do idealizowania przeszłości i pytają, jak definiować nostalgię — jako sentymentalność, dziedzictwo czy może nieporozumienie. „P.OST” przygląda się temu, w jaki sposób miejsca gromadzą konkurujące wspomnienia i jak te wspomnienia przemieniają się wraz z upływem czasu. Poprzez światło, dźwięk i transformację znajomych materiałów wystawa zaprasza do doświadczania rzeczy dobrze znanych tak, jakby powstawały na nowo. Choróbski przekształca przestrzeń galerii w scenę zbudowaną ze śladów, cieni i fragmentów miejskiego otoczenia.

Światło, szkło i dźwięk: nostalgia i transformacja jako główne tematy projektu „P.OST” 

Wystawa rozwija się jako sekwencja przestrzennych gestów, w których każdy obiekt stopniowo odsłania kolejne warstwy pamięci, światła i materii. Już w foyer odwiedzający natrafiają na pierwszy element — klamkę odlaną z przetopionych polskich monet jednogroszowych, inspirowaną projektami Hansa Poelziga dla kina Babylon. W prowadzącym dalej korytarzu rozbrzmiewa zapętlony dźwięk wdechu, sprawiając, że budynek zdaje się „oddychać” wraz z wchodzącymi i tworzy atmosferę zawieszenia oraz oczekiwania.

Pierwsza sala prezentuje wielkoformatową instalację z tafli roztopionego szkła, podświetlonych ukrytymi paskami LED, które odtwarzają światło zarejestrowane na Rosa-Luxemburg-Platz dzień wcześniej za pomocą specjalnego czujnika. W kolejnej przestrzeni znajduje się instalacja z paneli szkła zbrojonego, przetopionych i połączonych z fragmentami wcześniejszych prac artysty. Osadzone na stalowych stojakach i uniesione lekko ponad podłogą, układają się w trapezową strukturę przywodzącą na myśl scenę lub ekran. Ostatni element ekspozycji, umieszczony w osobnym pomieszczeniu okiennym, to projekcja wideo przedstawiająca lewą rękę dyrygenta wykonującego fragment muzyki z niemego filmu „Golem: How He Came into the World” (1920), do którego Poelzig stworzył ekspresjonistyczną scenografię, kluczową dla charakterystycznego, mistycznego światła obrazu.

Artystyczne podejście polskiego twórcy do architektury i ciała na wystawie w Niemczech

Pracując z wideo, instalacją, performansem, dźwiękiem i rzeźbą, Mateusz Choróbski często zestawia ludzkie ciało z architekturą. Jego praktyka bada to, co pozostaje po systemach — ekonomicznych, politycznych i materialnych — które dochodzą do punktu załamania: rozpadające się modernistyczne struktury, ciężar zadłużenia, materialność ciał spoczywających na materacach przeciwodleżynowych. W pracach artysty te pozostałości stają się punktami wyjścia do szerszej refleksji nad kruchością i odpornością.

Wystawa „P.OST” została stworzona specjalnie dla przestrzeni Kunstverein am Rosa-Luxemburg-Platz. Stowarzyszenie na rzecz Promocji Sztuki i Kultury przy Rosa-Luxemburg-Platz (Der Verein zur Förderung von Kunst und Kultur am Rosa-Luxemburg-Platz e.V.) jest prywatną inicjatywą, której celem jest aktywne współtworzenie oferty kulturalnej w przestrzeni miejskiej wokół placu. Poprzez inicjowanie projektów artystycznych stowarzyszenie prowadzi dialog z wielowarstwową historią dawnej dzielnicy Scheunenviertel oraz samego placu — projekty te, zakorzenione w specyfice urbanistycznej i architektonicznej okolicy, odzwierciedlają różne aspekty lokalnego życia miejskiego.

Wystawie „P.OST” patronuje Alexander Tutsek Stiftung. Projekt został zrealizowany dzięki wsparciu Stiftung für Deutsch-Polnische Zusammenarbeit, przy udziale Op Enheim. Współorganizatorem jest Instytut Adama Mickiewicza. Dofinansowano ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej.

„P.OST”: wystawa stworzona specjalnie dla Kunstverein am Rosa-Luxemburg-Platz

• Artysta: Mateusz Choróbski 

• Kuratorki: Chiara Valci Mazzara i Susanne Prinz

• Wernisaż: 10 grudnia 2025, godz. 19:00

• Czas trwania wystawy: 11 grudnia 2025 – 31 stycznia 2026

• Miejsce: Rosa-Luksemburg-Str. 45, Berlin, Niemcy

• Więcej informacji: www.rosa-luxemburg-platz.net