Rękopis "Pana Tadeusza" po raz pierwszy na Litwie

Premier Litwy Saulius Skvernelis i wicepremier, minister kultury i dziedzictwa narodowego Polski prof. Piotr Gliński otworzyli w Wilnie wystawę „Litwo, Ojczyzno moja... Adam Mickiewicz i jego poemat Pan Tadeusz”. Wystawa prezentowana jest w Muzeum Narodowym  - Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie z okazji setnej rocznicy odzyskania przez Polskę i Litwę niepodległości.

 

Oficjalne otwarcie poprzedziła prezentacja muzyki i tańca salonowego z XIX wieku w wykonaniu pianistki  Šviesy Čepliauskaitė i tancerzy zespołu „Banchetto musicale“.

Głównym, przykuwającym szczególną uwagę,  elementem wystawy jest rękopis „Pana Tadeusza” premierowo prezentowany na Litwie. To rzadka okazja podziwiania autografu Adama Mickiewicza przez międzynarodową publiczności, dopiero po raz drugi prezentowanego za granicą.  Na co dzień rękopis przechowywany w Zakładzie Narodowym im. Ossolińskich we Wrocławiu pod czujnym okiem konserwatorów. Wśród ponad 250 unikatowych eksponatów, ze zbiorów około 30 polskich i litewskich instytucji muzealnych, prezentowanych na wileńskiej wystawie znalazła się także hebanowa szkatuła, w której przechowywano rękopis czy też cztery zachowane kultowe ilustracje do „Pana Tadeusza” Michała Elwiro Andriollego z 1881 roku.

„Ekspozycja, którą dziś wspólnie otwieramy, jest szczególnie bliska naszym sercom jako symboliczny przekaz podkreślający silne więzi kulturowe i historyczne łączące Polaków i Litwinów” - powiedział podczas otwarcia wystawy prof. Piotr Gliński. Podkreślił, że wystawa prezentowana jest „w samym sercu Wilna, w mieście, w którym kształtowała się i dojrzewała zarówno osobowość, jak i duchowość Mickiewicza, (…) w mieście, które pozostało w jego sercu jako symbol ojczyzny”.

„Dzisiejsza wystawa podkreśla wspólne dzieje Polski i Litwy, przywołuje dawną Rzeczpospolitą Obojga Narodów, jest łącznikiem pomiędzy minioną epoką a współczesnymi niezależnymi państwami, które przyjaźnią się ze sobą i budują bardzo dobre wzajemne relacje” – dodał prof. Piotr Gliński.

    

„Cieszymy się, że razem z Polską świętujemy odrodzenie niepodległości, (...) a jednym z elementów łączących oba nasze narody kulturowo i historycznie jest Adam Mickiewicz” – powiedział podczas poprzedzającej otwarcie konferencji prasowej Vydas Dolinskas, dyrektor Pałacu Wiekich Książat Litewskich.

Zastępca Instytutu Adama Mickiewicza, Michał Laszczkowski na otwarciu wilenskiej wystawy podkreślał szczególne znaczenie Mickiewicza w polskiej literaturze i historii: „Dla Instytutu Adama Mickiewicza to moment szczególny - otwieramy w Wilnie wystawę poświęconą patronowi naszej instytucji. Powołany 18 lat temu Instytut, którego misją jest wzmacnianie marki i wzmacnianie pozytywnego wizerunku Polski za granicą, ma za patrona postać niebanalną - poetę, jednego z najważniejszych twórców polskiego romantyzmu, jednego z trzech wieszczów;  ale też spiskowca, działacza politycznego, mistyka, organizatora legionu polskiego w Turcji (...). Jego wpływ na tworzenie się polskiego państwa i kształtowanie społeczeństwa obywatelskiego był równie silny także wiele lat po śmierci poety.  Odsłonięcie jego pomników w Krakowie, a następnie w Warszawie, w setną rocznicę jego urodzin w 1898 roku, stało się okazją do wielkich manifestacji patriotycznych. 70 lat później zdjęcie z afisza "Dziadów" w reż. Kazimierza Dejmka dało początek masowym protestom i wystąpieniom polskiej inteligencji i studentów skierowanych przeciwko komunistycznej cenzurze (...) Ta wystawa ma dla nas znaczenie szczególne, ale w program współtworzony z litewskimi partnerami i artystami, to także wystawy sztuki współczesnej, teatr czy design.”

Wileńska ekspozycja zorganizowana została we współpracy Muzeum Pana Tadeusza Zakładu Narodowego im. Ossolińskich, Zamku Królewskiego na Wawelu, Muzeum Narodowego – Pałacu Wielkich Książąt Litewskich w Wilnie, Instytutu Adama Mickiewicza oraz Instytutu Polskiego w Wilnie. Wystawa „Litwo, Ojczyzno moja… Adam Mickiewicz i jego poemat Pan Tadeusz” objęta została honorowym patronatem ze strony polskiej Prezesa Rady Ministrów Mateusza Morawieckiego i wiceprezesa Rady Ministrów, ministra kultury i dziedzictwa narodowego prof. dr hab. Piotra Glińskiego, a ze strony litewskiej Premiera rządu Republiki Litewskiej Sauliusa Skvernelisa i minister kultury Republiki Litewskiej Liany Ruokytė-Jonsson.