Wystawa „Świadomość planetarna. Ekosystemy troski” w School of Digital Arts w Manchesterze

Od 4 listopada 2025 w Manchesterze będzie można oglądać wystawę „Świadomość planetarna. Ekosystemy troski”. Projekt promujący współczesną polską sztukę cyfrową pokazuje, w jaki sposób za pomocą nowych mediów i technologii artystki i artyści z Polski oraz Ukrainy opowiadają o trosce wobec planety. Wydarzenie, organizowane w School of Digital Arts (SODA) w Manchesterze, jest efektem współpracy Galerii Arsenał w Białymstoku z Pracownią 3D i Zdarzeń Wirtualnych II na Wydziale Sztuki Mediów Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie, przy wsparciu Instytutu Adama Mickiewicza. Wystawa odbywa się w ramach UK/Poland Season 2025 – programu kulturalnego o bezprecedensowej skali, obejmującego kilkadziesiąt wydarzeń w Polsce i Wielkiej Brytanii – i potrwa do 2 grudnia 2025 roku.

„Świadomość planetarna” – sztuka, technologia i troska o planetę w Wielkiej Brytanii

Projekt inspirowany jest ideą świadomości planetarnej, czyli sposobu myślenia o świecie, który wykracza poza granice państw i tradycyjne pojęcie globalizacji. Nawiązuje do koncepcji socjologa Rolanda Robertsona, twórcy terminu świadomość globalna, który zwracał uwagę na potrzebę patrzenia nie tylko na relacje między krajami, lecz także na związek Ziemi z całym wszechświatem. 

Wystawa „Świadomość planetarna” skupia się na Ziemi jako planecie eksploatowanej, wyzyskiwanej, lekceważonej, prowadzonej sukcesywnie na skraj zagłady. Jednocześnie traktowanej coraz bardziej podmiotowo, z empatią i troską.  Artyści podejmują temat współczesnych przemian ekologicznych i technologicznych, pytając, jak nowe media mogą pomóc nam lepiej zrozumieć świat i odpowiedzieć na wyzwania antropocenu.

Wystawa polskiej sztuki cyfrowej w SODA Manchester – sztuka jako przestrzeń empatii wobec planety

Koncepcja wystawy zainspirowana jest również naukami filozofa technologii z Hong Kongu – Yuka Hui. Jego koncepcja myślenia planetarnego zachęca do odejścia od rywalizacji między państwami i poszukiwania nowego języka współistnienia – takiego, który umożliwia wspólne zamieszkiwanie planety przez ludzi, zwierzęta i inne formy życia. W ten sposób projekt zachęca do postrzegania siebie nie tylko jako obywateli poszczególnych krajów, lecz przede wszystkim jako mieszkańców jednej, wspólnej planety.

Chcemy uwzględnić założenia myślenia planetarnego, przyglądając się strukturze współczesnej technosfery i jej powiązaniom z polem sztuki. Prezentowane prace, w świadomy sposób wykorzystujące nowe techniki obrazowania, uwzględniają perspektywę planetarną, a więc za punkt wyjścia przyjmują kategorię troski o planetę. Ich autorki i autorzy pochodzą z Polski i Ukrainy – obszaru, który współcześnie nazywany jest Europą Wschodnią lub Środkowo-Wschodnią. Artystki i artyści poprzez czułe, voyeurystyczne i poetyckie gesty odnoszą się do różnych typów relacji w skali mikro i makro, projektując nowe sposoby komunikacji między technosferą, ludźmi i bytami nieludzkimi. Poprzez unikalną autorską estetykę oferują nowatorskie podejścia do istoty bycia – opowiadają kuratorzy wystawy: Eliza Urwanowicz-Rojecka i Jakub Wróblewski.

Wystawa „Świadomość planetarna” jest doskonałym przykładem tego, jak polska sztuka cyfrowa wchodzi w dialog z najważniejszymi wyzwaniami współczesności –  przyszłością naszej planety, ekologią, rozwojem technologii. Cieszę się, że Instytut Adama Mickiewicza może przyczynić się do prezentacji tak ważnego dla dzisiejszych czasów projektu w ramach programu kulturalnego UK/Poland Season 2025, który podkreśla wspólne wartości łączące Polskę oraz Wielką Brytanię. Wystawa ta nie tylko prezentuje unikalne głosy artystek i artystów, lecz także uruchamia ważny, międzynarodowy dialog dotyczący przyszłości naszej planety – podkreśla Olga Brzezińska, Wicedyrektorka Instytutu Adama Mickiewicza. 

Wystawa „Świadomość planetarna. Ekosystemy troski”

• Daty: 4.11–2.12.2025

• Miejsce: School of Digital Arts (SODA), Manchester Metropolitan University (14 Higher Chatham Street, Manchester, M15 6ED)

• Artystki & artyści & osoby artystyczne: Ernest Borowski, Hubert Czerepok, Rafał Dominik, Eternal Engine, Justyna Górowska, INEXSISTENS, Andrei Isakov, Piotr Kopik, Agnieszka Polska, PXKRW, Szymon Rogiński, Sebulec, Anastasiia Vorobiova, Dominika Wolska

• Zespół kuratorski: Eliza Urwanowicz-Rojecka & Jakub Wróblewski

• Organizatorzy: SODA Manchester (School of Digital Arts, Manchester Metropolitan University), Instytut Adama Mickiewicza, Galeria Arsenał w Białymstoku

• Partner: Pracownia 3D i Zdarzeń Wirtualnych II, Wydział Sztuki Mediów, Akademia Sztuk Pięknych w Warszawie

• Identyfikacja wizualna: Renata Motyka

• Wydarzenie jest częścią UK/Poland Season 2025 organizowanego przez British Council, Instytut Adama Mickiewicza i Instytut Kultury Polskiej w Londynie, finansowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Polsce. 

UK/Poland Season 2025 to program kulturalny o bezprecedensowej skali, obejmujący kilkadziesiąt wydarzeń w wielu miastach Polski i Wielkiej Brytanii. Sezon, który potrwa do listopada 2025 roku, otwiera nowy rozdział współpracy, ożywiając dialog kulturalny i wzmacniając istniejące relacje. Dla mieszkańców i mieszkanek obu państw to niepowtarzalna okazja do poznania najciekawszych zjawisk na scenach artystycznych obu krajów – od filmu, przez teatr i sztuki wizualne, po design i muzykę. Wydarzenia w Polsce organizowane są przez British Council, a w Wielkiej Brytanii – przez Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Kultury Polskiej i British Council. Organizację Sezonu w Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej wsparło Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Ministerstwo Spraw Zagranicznych w Polsce.