„Where does any Miracle start?” instalacja dźwiękowa Katarzyny Krakowiak-Bałki w Jeu de Paume w Paryżu
Od 8 listopada w paryskim muzeum Jeu de Paume będzie można usłyszeć dźwiękową instalację Katarzyny Krakowiak-Bałki. Artystka wykorzystuje historyczny budynek muzeum jako instrument, dzięki któremu zabrzmią dźwięki natury zwykle zupełnie niezauważalne dla człowieka. Projekt jest częścią obchodów Roku Romantyzmu Polskiego.
Katarzyna Krakowiak-Bałka, znana z wnikliwej pracy na styku architektury i akustyki, tym razem koncentruje się na dźwiękach natury oraz ich interakcji z konstrukcjami stworzonymi przez człowieka. Artystkę zainspirowała analogia między ruchem piłki odbijającej się od ścian w grze jeu de paume – prekursorze dzisiejszego tenisa, któremu budynek muzeum zawdzięcza swoją nazwę – a dźwiękiem odbijającym się od dowolnej powierzchni. Do stworzenia efektu odbijającego się i krążącego dźwięku Krakowiak wykorzystuje strategicznie rozmieszczone głośniki, które emitują strumień dźwięku o wysokiej częstotliwości. Kompozycja, składająca się z prawie stu nagrań owadów zderzających się z szybami okiennymi, przekształca budynek w system odsłuchowy i gigantyczny wzmacniacz, który podkreśla obecność zwykle niewidzialnych elementów otaczającej go przyrody.
Instalację otworzy koncert trzech artystek: Ute Wassermann, Audrey Chen i Isabelle Duithoit. Wokalistki rozpoczną swój występ w Ogrodach Tuileries, gdzie zaśpiewają głosem owadów, interpretując ich brzmienie i nadając mu formę muzycznej kompozycji. Śpiewając, zbliżą się do budowli Jeu de Paume, we wnętrzu której zgromadzeni widzowie będą słyszeć narastanie muzyki. Fragmenty koncertu staną się także elementem instalacji dźwiękowej obecnej w samym Jeu de Paume.
„Praca dedykowana jest małym migrantom: owadom. Jak w niewidzialny sposób zajmują architekturę. Bo są też aktywistami, negocjują przestrzeń. Mają siłę, by przetrwać i szybko się regenerować i nigdy się nie poddają. Chcę uwidocznić ich obecność, dać im głos. Jeu de Paume przemawia głosem słabszych, marginalizowanych, niewidzialnych istot” – mówi Katarzyna Krakowiak-Bałka.
Architekturę brzmienia Jeu de Paume artystka eksploruje również poprzez odwołanie do historycznych dźwięków budynku. Pracując z archiwalnymi planami architektonicznymi, stworzyła animacje akustyczne – symulacje, które pokazują, jak budynek brzmiał w różnych momentach w przeszłości. Animacje te prezentowane będą w internetowej przestrzeni Jeu de Paume.
Ramą kompozycyjną projektu jest romantyczna idea cyklu i fragmentu, odwołująca się do przekonania, że dzieło sztuki nie jest w stanie objąć nieskończoności świata. Tytuł instalacji, który pochodzi z „Romantyczności” Adama Mickiewicza w tłumaczeniu W.H. Audena, nawiązuje do odsłaniania tego, co niewidoczne dla oka. Pytanie „Where does any miracle start?” prowadzi do poetyckiej konkluzji zawartej w haśle Roku Romantyzmu Polskiego: „Miej serce i patrzaj w serce” (w wersji Audena: „Cold eye, look in your heart!”).
Podsumowaniem eksploracji przyrody i otoczenia Jeu de Paume ma być winylowy album, zaplanowany na 2023 rok, na którym znają się nocne nagrania owadów przyciągniętych do światła latarki telefonu komórkowego oraz koncert otwierający instalację w wykonaniu trzech artystek: Ute Wassermann, Audrey Chen i Isabelle Duithoit.
Projekt jest współorganizowany przez Instytut Adama Mickiewicza oraz Jeu de Paume.
Instytut Adama Mickiewicza jest narodową instytucją kultury, utworzoną w 2000 roku. Cel Instytutu – budowanie trwałego zainteresowania polską kulturą na świecie, realizowany jest we współpracy z partnerami zagranicznymi i poprzez międzynarodową wymianę kulturalną w dialogu z odbiorcami, w zgodzie z założeniami polskiej polityki zagranicznej. Do 2022 roku Instytut zrealizował projekty w ponad 70 krajach na 6 kontynentach. Organizatorem Instytutu Adama Mickiewicza jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
Kontakt dla mediów
Marta Sadurska
