7 listopada 2024 roku, podczas tegorocznej 34 odsłony festiwalu Euro-scene Leipzig - Międzynarodowego Festiwalu Tańca i Teatru, odbędzie się prezentacja spektaklu chóralnego „Matki. Pieśń na czas wojny" w reż. Marty Górnickiej. Na scenie stanie 21 kobiet - Ukrainek, Polek i Białorusinek, które przez muzykę opowiedzą o doświadczeniu wojny, która wybuchła w lutym 2022. Jest to jedno z wydarzeń prezentujących polską sztukę współczesną w Niemczech wspieranych przez Instytut Adama Mickiewicza.

„Matki. Pieśń na czas wojny” – chór w Lipsku

Wojenne rytuały przemocy wobec kobiet nie zmieniają się mimo upływu czasu. Agresja Rosji na Ukrainę stawia przed Europą pytania o odpowiedzialność w obliczu zagrożenia i o ludzkie mechanizmy obronne. Spektakl „Matki. Pieśń na czas wojny” poszukuje nowego, post-operowego głosu chóralnego, nawiązującego do chórów żeńskich z VII w. p.n.e., by rozmawiać o trudnych tematach. Ich śpiew staje się oskarżeniem, prośbą i ostrzeżeniem dla wszystkich Europejczyków.

Kobiety używają siły swojego głosu, by oswoić to, co niewypowiedzialne. Nawiązują w tym do swojej narodowej tradycji śpiewu. Ukraińskie wyliczanki dziecięce, tradycyjne pieśni, zaklęcia i wypowiedzi polityczne miksują się ze sobą. Spektakl „Matki. Pieśń na czas wojny” rozpoczyna szczedriwka (ukr. щедрівка) – tradycyjna ukraińska pieśń – życzenie szczęścia i odrodzenia. Rytuał śpiewania szczedriwek wykonywały kobiety, czasem z dziećmi, ale zawsze dla konkretnej osoby. Te wyśpiewane życzenia są dziś kierowane do wszystkich ludzi, na nowy czas; na całe życie. 

Spektakl „Matki. Pieśń na czas wojny”
fot. Bartek Warzęcha

Spektakl o wojnie w Ukrainie oczami kobiet

Ze świadectw matek i dzieci – Ukrainek, Białorusinek i Polek – reżyserka Marta Górnicka stworzyła wraz z zespołem spektakl chóralny. Na scenie mieszają się relacje kobiet, które uciekły przed wojną i  prześladowaniem z Mariupola, Kijowa, Irpienia i Charkowa, jak i tych, które otworzyły przed nimi domy w Polsce. 21 kobiet w wieku od 9 do 71 lat staje przed międzynarodową publicznością, każda z nich z własnym doświadczeniem politycznym i swoją historią życiową. Premiera spektaklu „Matki. Pieśń na czas wojny” odbyła się w Teatrze Powszechnym w Warszawie 29 września 2023. Podczas 34. odsłony festiwalu Euro-scene Leipzig - Międzynarodowego Festiwalu Tańca i Teatru możliwość obejrzenia będzie 7 listopada 2024 roku o godzinie 19:30 w Schauspiel Leipzig na Dużej Scenie.

Aktorki to: Katerina Aleinikova, Svitlana Berestovska, Sasha Cherkas, Palina Dabravolskaja, Katarzyna Jaźnicka, Volha Kalakoltsava, Ewa Konstanciak, Liza Kozlova, Anastasiia Kulinich, Natalia Mazur, Kamila Michalska, Hanna Mykhailova, Valeriia Obodianska, Svitlana Onischak, Yuliia Ridna, Maria Robaszkiewicz, Polina Shkliar, Aleksandra Sroka, Mariia Tabachuk, Kateryna Taran, Bohdana Zazhytska, Elena Zui-Voitekhovskaya. Koncepcja i reżyseria należała do Marty Górnickiej. Producentami są FUNDACJA CHÓR KOBIET (Warszawa) i Maxim Gorki Theater (Berlin), a koproducentami Teatr Powszechny w Warszawie, Festival d’Avignon, Maillon Théâtre De Strasbourg Scène européenne, SPRING Performing Arts Festival (Utrecht), Tangente St. Pölten – Festival Für Gegenwartskultur (Austria). Projekt jest współfinansowany przez m.st. Warszawa oraz Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego ze środków Promocji Kultury i jest stworzony we współpracy z Allianz Foundation.

Spektakl „Matki. Pieśń na czas wojny”
fot. Bartek Warzęcha

Polska Konstytucja w Lipsku

Spektakl „Matki. Pieśń na czas wojny” to niejedyne wydarzenie podczas Euro-scene Leipzig prezentujące polską sztukę współczesną. Podczas maratonu czytania w Kościele Św. Mikołaja w Lipsku "WAS AUF DEM SPIEL STEHT" czytelnicy i słuchacze mogą zastanowić się, jak daleko zaszliśmy od pierwszego zdefiniowania i ogłoszenia powszechnych praw człowieka w XVIII wieku aż po faktyczne uznanie równości i godności dla wszystkich oraz wciąż aktualnych wyzwań. Za podstawę posłużą wybrane akty prawne wydane w różnych krajach Europy, w różnych wiekach. Wszystko to w kontekście wyborów prezydenckich w USA.

W trakcie kilkugodzinnego wydarzenia, 5 listopada 2024 o godzinie 14.00, Agnieszka Rudzińska z Instytutu Adama Mickiewicza zaprezentuje „Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej“ z 1997 roku, jako jeden z tekstów, które dokumentują, jak ludzie walczyli przez wieki o wartości, które dziś zapewniają nam, jako społeczeństwu, ramy wytycznych i wyjaśnień – a tym samym fundament praw człowieka, wolności i demokracji.

Wydarzenia podczas Euro-scene Leipzig to jedna z odsłon prezentacji polskiej sztuki współczesnej w Niemczech, którą wspiera Instytut Adama Mickiewicza.