Od 28 czerwca 2025 roku w przestrzeni Fukushi Bunka Kaikan w japońskim mieście Ibaraki prezentowana będzie wystawa „Nohara no ue de – On the field”. Twórczość dwóch warszawskich artystek – Edyty Hul i Róży Litwy – zestawiona zostaje z pracami Chie Matsui i Nany Kuromiyi z Japonii. Ekspozycja stanowi część programu promocji kultury polskiej w Japonii w ramach Wystawy Światowej EXPO 2025 w Osace.
Łąka i pole – przestrzeń spotkania świadomości i intuicji
„Nohara no ue de” (jap. „na łące”) to wystawa eksplorująca wspólne i odmienne wątki w twórczości artystek wywodzących się z różnych środowisk kulturowych: Edyty Hul i Róży Litwy z Polski oraz Chie Matsui i Nany Kuromiyi z Japonii. Tytuł odnosi się do „ziemi” – symbolicznego gruntu, z którego wyrastają ich postawy artystyczne, jak i do kulturowego pejzażu Polski i Japonii. Nohara, czyli „łąka”, to w języku japońskim przestrzeń otwarta, naturalna, nieuporządkowana – porośnięta dziką roślinnością. Może przywodzić na myśl także „pole” – jedno z etymologicznych źródeł słowa „Polska”. W tym ujęciu łąka staje się przestrzenią zarówno rzeczywistą, jak i wyobrażoną – symbolicznym terenem spotkania twórczyń z tym, co świadome i nieświadome.
W ramach projektu real SOU prezentowane są prace czterech artystek, których twórczość – głęboko refleksyjna, nasycona rozważaniami o czasie, życiu i śmierci – otwiera pole dla dialogu i wzajemnego rezonansu. Jednocześnie każda z nich pozostaje zakorzeniona w swoim własnym krajobrazie kulturowym – na własnej „łące”. Zestawienie tych czterech odmiennych postaw ukazuje relacje między jednostką a społeczeństwem, doświadczeniem a obrazem, narracją a epoką. Wystawa staje się przestrzenią wymiany, porozumienia i współobecności między artystkami z Polski i Japonii.
Polskie i japońskie artystki na wystawie w Ibaraki
Polskę i Japonię różni nie tylko historia, ale i podejście do sztuki. Polska – kraj o burzliwej przeszłości, zmieniających się granicach i silnie zakorzenionej potrzebie ekspresji – uczyniła z kultury narzędzie budowania tożsamości, zarówno osobistej, jak i zbiorowej. Wielowarstwowość, metaforyczność i symbolizm stanowiły odpowiedź na konieczność ukrywania treści w czasach cenzury i opresji. Złożoność tej sztuki wynikała z potrzeby odnalezienia języka wyrazu mimo narzuconych ograniczeń. Z kolei Japonia, kraj wyspiarski, skierowany ku przyszłości, często postrzega kulturę jako element codziennej konsumpcji. Pamięć o przeszłości łatwo tam znika, a sztuka nierzadko przyjmuje powierzchowną formę. W tym kontekście pytania o to, czy Japonia może być odczytana z zewnątrz, czy jej język wizualny przekracza granice kulturowe i jakie jest znaczenie twórczości w ramach zachodnich struktur sztuki współczesnej, pozostają otwarte.
W czasie wizyty kuratorów One Art Project w Polsce wielokrotnie powracały opowieści o trudzie tworzenia w czasach opresji. Refleksja nad tym, jak te doświadczenia kształtują współczesny język artystyczny, stała się jednym z impulsów do zestawienia głosów artystek z odmiennych światów. „Nohara no ue de” stawia pytania o możliwość przekraczania granic poprzez sztukę. Pyta o wspólne doświadczenia kobiet – o to, co widzą, przeżywają, myślą – oraz o to, czy ich perspektywa może być odczytana niezależnie od kontekstu kulturowego.
Wystawa „real SOU 15 Nohara no ue de – On the field”, fot. Kuba Celej / IAM
Wystawa „real SOU 15 Nohara no ue de – On the field”
Prezentowane prace można oglądać w przestrzeni Fukushi Bunka Kaikan (Społecznego Centrum Kultury), która została wyłączona z codziennego użytku i zaadaptowana na potrzeby wystawy jako tymczasowa galeria sztuki. Projekt realizowany jest we współpracy z miastem Ibaraki oraz duetem kuratorsko-artystycznym One Art Project, który od 2018 roku prowadzi cykl wystaw SOU w przestrzeni stacji JR Sōjiji. To druga część projektu SOU #15 – obie jego odsłony tworzą spójną narrację, splatającą perspektywy Polski i Japonii.
Informacje o wystawie "real SOU 15 Nohara no ue de – On the field"
- Czas trwania: 28 czerwca – 13 lipca 2025
- Miejsce: Fukushi Bunka Kaikan, Ibaraki
- Artystki: Edyta Hul, Róża Litwa, Chie Matsui, Nana Kuromiyi
- Współorganizacja: Instytut Adama Mickiewicza, One Art Project, miasto Ibaraki
- Pomysł i realizacja: One Art Project
- Konsultacje merytoryczne: Paweł Pachciarek (IAM), Akiko Kasuya
- Partner: Polska Agencja Inwestycji i Handlu
Program promocji kultury polskiej w Japonii podczas Wystawy Światowej EXPO 2025 w Osace organizowany jest przez Instytut Adama Mickiewicza pod hasłem Po!land ポ！ランド i finansowany ze środków Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego stanowi część oficjalnego udziału Polski w EXPO 2025 大阪・関西万博 Osaka, Kansai, organizowanego przez Polską Agencję Inwestycji i Handlu pod hasłem „Dziedzictwo, które napędza przyszłość”.