W Muzeum Sztuki w Stavanger sale wypełniają prace autorstwa uznanych polskich artystek z lat 1960-1989. Wystawa „The Plastic Body” dostępna jest do zwiedzania od 28 września 2024 do 26 stycznia 2025. Instytut Adama Mickiewicza wspiera prezentację polskiej sztuki współczesnej w Norwegii.
Polska rzeźba współczesna w Norwegii - „The Plastic Body”
Twórczość dziesięciu polskich artystek, które w latach 60. i 70. XX w. kwestionowały tradycyjne rozumienie rzeźby, jest prezentowana w Norwegii. Centralnym tematem wystawy „The Plastic Body” jest wolność, zarówno w odniesieniu do ciała, jak i do ograniczeń, jakie ówczesna władza nałożyła na obywateli i obywatelki przed upadkiem muru berlińskiego. Kuratorki wskazują, że lata 1960-1989 były ekscytującym okresem w historii polskiej sztuki, gdy pomimo wytycznych zarówno dla ludzi, jak i dla sztuki, artyści tworzyli dzieła innowacyjne zarówno pod względem materialnym, jak i ideowym. Zastosowanie nowych materiałów było częściowo motywowane ograniczeniami ekonomicznymi. Tekstylia, nasiona roślin i nowe tworzywa sztuczne, takie jak poliester i żywica, były niedrogą alternatywą dla kamienia i brązu. Jednocześnie materiały te otworzyły nowe możliwości przekazywania osobistych doświadczeń i wizji artystycznych, które były w swoich czasach radykalne i nadal są niezwykle aktualne.
W Muzeum Sztuki w Stavanger zebrano prace twórczyń, które na różne sposoby poszerzały i rekonstruowały koncepcję rzeźby, jako temat swojej sztuki wybierając ludzkie ciało. Wystawa nosi oryginalny tytuł „Den Plastiske Kroppen” / „The Plastic Body”, czyli plastyczne ciało, co stanowi grę słów. Z jednej strony nawiązuje do wykorzystania nowych, elastycznych tworzyw sztucznych do nowego sposobu wytworzenia ciała. Jednocześnie oryginalne słowo „plastiske” oznacza plastyczny, elastyczny lub giętki, odnosząc się do rzeźby jako sztuki plastycznej i sposobu, w jaki prace poszerzają definicję ciała.
Rzeźbiarki polskie w Muzeum Sztuki w Stavanger
Nazwiska takie jak Alina Szapocznikow czy Magdalena Abakanowicz są rozpoznawalne na arenie międzynarodowej, jednak wiele artystek wciąż pozostaje nieznanych szerszej publiczności. Główną ideą wystawy „The Plastic Body” było pokazanie innowacyjnego wkładu polskich twórczyń w powojenną historię sztuki. Dzięki ich pracom wyłania się szersze spojrzenie na takie ruchy, jak pop-art, nouveau réalisme i land art. Jako że prezentowane prace reprezentują rozszerzone pojęcie rzeźby, a niektóre artystki kładły nacisk na czasowość i sam proces, na wystawie znalazły się także fotografie, film, a nawet performanse.
Artystki reprezentowane na wystawie „The Plastic Body” to:
- Magdalena Abakanowicz (1930-2017);
- Wanda Czełkowska (1930-2021);
- Barbara Falender (ur. 1947);
- Zofia Kulik (ur. 1947);
- Teresa Murak (ur. 1949);
- Ewa Pachucka (1936-2020);
- Ewa Partum (ur. 1945);
- Maria Pinińska-Bereś (1931-1999);
- Alina Szapocznikow (1926-1973);
- Teresa Tyszkiewicz (1950-2020).
Pięć z nich przeżyło doświadczenie II wojny światowej, a dwie z nich trafiły do obozów internowania i koncentracyjnych. Pozostałe urodziły się w latach bezpośrednio po wojnie i dorastały w zniszczonej przez fronty wojny Polsce. Wszystkie doświadczyły reżimu komunistycznego, ze wszystkimi ograniczeniami wolności indywidualnej i artystycznej, a jednak stworzyły dzieła radykalne. Porzuciły konwencjonalne reprezentacje ludzkiego ciała i zbadały je jako miejsce oporu, transformacji i wolności. Dziś ich nowatorskie podejście jest przedmiotem badań i dalszych interpretacji.
Kuratorki wystawy: Vibece Salthe i Helga Nyman.
Czas trwania: 28.09.2024 – 26.01.2025.
Miejsce: Muzeum Sztuki w Stavanger, Henrik Ibsens gate 55, 4021 Stavanger.
Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego.