W Capa Contemporary Photography Center w Budapeszcie 13 lutego 2025 otworzyła się wystawa „Europejskie pokrewieństwo – perspektywa wschodnioeuropejska”. Do końca marca 2025 odwiedzający będą mieli okazję poznawać prace jednych z najciekawszych młodych fotografów i fotografek z Polski oraz Węgier, które koncentrują się na badaniu wspólnych doświadczeń kulturowych regionu i stawiają pytania o istnienie wschodnioeuropejskiej tożsamości. Instytut Adama Mickiewicza jest partnerem wydarzenia. Wystawa jest cześcią zagranicznego programu kulturalnego Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej 2025.

Wschodnioeuropejska tożsamość w obiektywie młodych fotografów

Prezentowana w CAPA Contemporary Photography Center w Budapeszcie wystawa obejmuje prace dziesięciu artystów i artystek oraz dwóch kolektywów pochodzących z Polski i Węgier lub związanych z tymi krajami. Ekspozycję podzielono na sześć rozdziałów, które łączą się w wizualny esej, który odzwierciedla wschodnioeuropejską perspektywę na zjawiska lokalne i szerzej rozumianą tożsamość europejską. W każdym rozdzale zestawiono tematycznie parę artystów. Fotografie i eksponaty odnoszą się do  transformacji, przestrzeni publicznej, tożsamości, duchowości, groteski oraz post-nostalgii. Historyczna wspólnota losów krajów Europy Środkowo-Wschodniej znajduje odbicie poprzez wątki dotyczące zmiennych granic, etnicznej różnorodności oraz doświadczeń związanych z komunizmem.

Otwarcie Wystawy „European Kinship – Eastern European Perspective”. Praca Évy Szombat.
Fot. Kuba Celej / IAM.

Wystawa „Europejskie pokrewieństwo – perspektywa wschodnioeuropejska” porusza wiele wątków społecznych i politycznych, ale jej głównymi tematami są kwestie wspólnoty i współdzielonych doświadczeń. Punktem wyjścia do wizualnej opowieści jest „Transformacja”, rozumiana jako kulturowy i społeczny moment przejścia w projektach dwóch kolektywów fotograficznych: Sputnik Photos („Stracone terytoria”) i Pictorial Collective („Mieszkańcy ulic nazwanych na cześć poety Sándora Petőfiego”). Kolejne rozdziały, „Przestrzeń” i „Tożsamość”, poświęcone są materialnym i symbolicznym reprezentacjom narracji politycznych w przestrzeni i symbolice kultury materialnej w pracach Kateriny Kouzmitschevy („BETONIUM”) i Julii Standovar („ Kinky Concrete"), a także negocjowania za pośrednictwem polityki ciała w performatywnych projektach Ilony Szwarc („I am a Woman and I Feast on Memory”) i Anity Horváth („You are not like them”). Rozdział „Duchowość” to artystyczna odpowiedź na emblematyczne zjawiska społeczne: religię i politykę („HOAX” Agnieszki Sejud i „And We Keep On Living” Zsuzsi Simon), podczas gdy „Groteska” podejmuje temat ideologii i oporu manifestującego się we wschodnioeuropejskim absurdzie i ironii (Ada Zielińska „Pyromaniac’s Manual” i Szabolcs Barakonyi „Fine,thanks!”). Wreszcie „Post-Nostalgia” to pokaz kreatywności zakorzenionej w poczuciu nieograniczonej wolności i refleksja nad przeszłością w formie nonszalanckich i odważnych eksperymentów inspirowanych artefaktami nowej rzeczywistości („Made in Poland” Karoliny Wojtas i „Echo in Delirium” Évy Szombat).

W centrum refleksji nad tym regionem znajdują się idee solidarności i pokrewieństwa, które oznaczają zarówno podobieństwa, jak i różnice;  zdolność do współpracy przy jednoczesnym zachowaniu własnej odrębności. Bliskość geograficzna, zmieniające się granice narodowe oraz wspólne doświadczenia dominacji i walki o niepodległość kształtowały podobieństwa między narodami Europy Środkowo-Wschodniej jednocześnie odróżniając je od krajów Europy Zachodniej.

Otwarcie Wystawy „European Kinship – Eastern European Perspective”.
Fot. Kuba Celej / IAM.

Wystawa „Europejskie pokrewieństwo – perspektywa wschodnioeuropejska” i wydarzenia towarzyszące

Artyści i artystki:  Szabolcs Barakonyi, Anita Horváth, Katerina Kouzmitscheva, Pictorial Collective, Agnieszka Sejud, Zsuzsi Simon, Sputnik Photos, Júlia Standovár, Éva Szombat, Ilona Szwarc, Karolina Wojtas, Ada Zielińska.
Kuratorki: dr Wiktoria Michałkiewicz (REZO Agency) i Emese Mucsi (Robert Capa Contemporary Photography Center).
Partnerzy wystawy: Instytut Adama Mickiewicza, Instytut Polski w Budapeszcie (Budapest), British Journal of Photography (London)

Wystawę można oglądać od 13 lutego do 30 marca 2025 pod adresem: Capa Contemporary Photography Center w Budapeszcie, Ul. 8 Nagymező, 1065 Budapeszt.

Wydarzenia towarzyszące wystawie „Europejskie pokrewieństwo – perspektywa wschodnioeuropejska”:

• Wystawa „A Book of Long Objects" Lii Dostlievej (Galeria Platan, Instytut Polski w Budapeszcie, 27 marca – 25 kwietnia 2025) - ukraińska artystka ukazuje historię wojen i okupacji Ukrainy przez pryzmat losów trzech pokoleń kobiet z jednej rodziny.
• Professional Weekend (27 marca 2025) – międzynarodowa konferencja dla kuratorów i ekspertów branży fotograficznej.
• Budapest Portfolio Reviews (28-29 marca 2025) – otwarte przeglądy portfolio dla artystów zainteresowanych fotografią.

Otwarcie Wystawy „European Kinship – Eastern European Perspective”.
Fot. Kuba Celej / IAM.

Projekt jest współorganizowany przez Instytut Adama Mickiewicza w ramach zagranicznego programu kulturalnego Polskiej Prezydencji w Radzie Unii Europejskiej 2025 realizowanego przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.