Galerie für Zeitgenössische Kunst w Lipsku od 8 listopada 2024 zaprezentuje wystawę „Maria Pinińska-Bereś”. Będzie to pierwsza w Niemczech kompleksowa ekspozycja indywidualna jednej z najbardziej niezwykłych osobowości polskiej sztuki XX wieku. Szeroki wybór prac, w tym najważniejsze rzeźby i fotograficzne dokumentacje performansów, dostępny będzie do 23 lutego 2025 roku. Jest to jedno z wydarzeń prezentujących polską sztukę współczesną w Niemczech wspieranych przez Instytut Adama Mickiewicza.
Maria Pinińska-Bereś – pionierka sztuki feministycznej w Polsce
Maria Pinińska-Bereś (1931-1999), odkrywana dzisiaj na nowo, obok Natalii LL czy Ewy Partum, jest postrzegana jako pionierka sztuki feministycznej w Polsce. Jej twórczość zachęca do ciągłych odkryć i reinterpretacji, jedno jednak pozostaje niezmienne – sztuka była dla niej synonimem wolności. Wychowana w czasie II wojny światowej, dorastająca w konserwatywnej rodzinie ultrakatolickiej i studiująca w akademii „przesiąkniętej konserwatywną wizją sztuki”, spotkała się z ogromną presją i ograniczeniami, które ograniczały jej swobodę myślenia i wypowiedzi twórczej.
Maria Pinińska-Bereś, "Landscape Annexation", 1980, from the family archives © The Maria Pinińska-Bereś and Jerzy Bereś Foundation und and The Approach, London
Artystka przeciwstawiała się strukturalnej przemocy ze strony państwa i kościoła i kwestionowała przemysł artystyczny. Jej prace rzeźbiarskie z lat 50. były zgodne z tradycjami modernistycznymi, lecz później jej sztuka zawierała wpływy ruchu neoawangardowego. Zastąpiła elementy wykonane z cementu i metalu materiałami codziennego użytku, takimi jak papier-mâché, drewno oraz zwykłymi przedmiotami jak kołdry czy fartuchy. Od lat 60. w jej pracach coraz częściej pojawiały się biomorficzne formy. Ich kobiecy wygląd wzmocniła kolorem różowym, który stał się znakiem rozpoznawczym artystki. Przywłaszczając sobie kolor różowy, postrzegany jako instrument przygotowujący dziewczynki do ich roli społecznej w patriarchalnym społeczeństwie, Pinińska-Bereś krytykowała politykę ról płciowych i odnosiła się do traumatycznych doświadczeń.
Wystawa „Maria Pinińska-Bereś” w Lipsku, w Niemczech
W listopadzie 2024, po raz pierwszy w Niemczech, międzynarodowa publiczność będzie miała okazję zapoznać się z pracami Marii Pinińskiej-Bereś, jej eksploracjami sfery kobiecości i kobiecego erotyzmu, ich społeczno-polityczne uwikłań, a także spojrzeniem na relacje ze światem natury. Ekspozycja będzie także swoistą ingerencją w historię sztuki na dwa sposoby: kwestionując powszechne skupienie się na artystach płci męskiej oraz zwracając uwagę na fakt, że zachodnia perspektywa pomija różnorodną i wieloaspektową scenę artystyczną XX-wiecznej Europy Wschodniej.
Wystawę „Maria Pinińska-Bereś” będzie można oglądać od 8 listopada 2024 do 23 lutego 2025 w Galerie für Zeitgenössische Kunst w Lipsku. Na kompleksowej wystawie indywidualnej jednej z najbardziej niezwykłych osobowości polskiej sztuki XX wieku publiczność będzie mogła zobaczyć szeroki wybór prac powstałych od początku lat 60. do końca minionego stulecia, w tym najważniejsze rzeźby i fotograficzne dokumentacje performansów. Doboru dokonał zespół kuratorski Heike Munder i Jarosława Suchana.
Jest to jedno z wydarzeń prezentujących polską sztukę współczesną w Niemczech wspieranych przez Instytut Adama Mickiewicza - zapraszamy!
Współpraca: Muzeum Narodowe we Wrocławiu, Kunstmuseum Den Haag
Partnerzy: Instytut Adama Mickiewicza, Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej, Fundacja Kulturalna Wolnego Państwa Saksonii (Kulturstiftung des Freistaates Sachsen)