Prestiżowa nagroda na London Design Biennale dla polskiej wystawy „Poetyka konieczności” organizowanej przez Instytut Adama Mickiewicza. Projekt autorstwa Zofii Jaworowskiej, Petro Vladimirova i Michała Sikorskiego porusza temat pomocy i współpracy, jako odpowiedzi na wojnę trwającą na Ukrainie.
Od rozpoczęcia London Design Biennale 1 czerwca ukazało się w prasie międzynarodowej ponad 50 artykułów, wzmianek i recenzji z polskiej wystawy. Do tej pory o ekspozycji „Poetyka konieczności” napisały najważniejsze tytuły związane z projektowaniem i architekturą, w wśród nich Deezen czy ArchDaily. Wywiady z kuratorami zaprezentowane zostały w Monocle oraz w Reuters.
W prasie Polski Pawilon został określony jako jeden z najważniejszych podczas tegorocznej odsłony Biennale oraz wyróżniony, jako jedno z najciekawszych wydarzeń kulturalnych odbywających się w czerwcu w Londynie. Teksty zachęcające do odwiedzenia wystawy „Poetyka konieczności” pojawiły się m.in. w Wallpaper*, Design Week, London on the Site oraz The Resident.
Paula Antonelli, członkini jury London Design Biennale oraz główna kuratorka Museum of Modern Art w Nowym Jorku, wręczając kuratorom nagrodę powiedziała: “Kto by pomyślał, że istnieje jeden przedmiot, który może mówić o sojuszu, empatii, solidarności, pomocy, przekraczaniu mostów i tworzeniu nowej współpracy? Kto wiedział, że tym obiektem może być okno?”
Odpowiadając na temat przewodni London Design Biennale „The Global Game: Ramapping Collaborations” wystawa „Poetyka konieczności” bada, jak nieoczekiwane przedmioty, takie, jak pozyskane z odzysku okna, poprzez nadanie im drugiego życia nadają się do ponownego użycia oraz rozwoju współpracy i współdziałania. W czasach kryzysu, zwłaszcza, gdy dostępne zasoby zmieniają się i kurczą, świat musi polegać na nowych rozwiązaniach i procesach. Projektanci muszą odwrócić się od estetyki w kierunku funkcjonalności, pozostając kreatywnymi w swojej pracy. „Poetyka konieczności” ma na celu reinterpretację przedmiotów i narzędzi, które spontanicznie pojawiają się w oddolnych akcjach pomocowych.
Projekt autorstwa składa się z trzech etapów, z których pierwszym była zbiórka okien prowadzona w marcu br. na terenie Wielkiej Brytanii. W drugim etapie okna dostarczone przez darczyńców wykorzystane zostały, jako element wystawy w Polskim Pawilonie. Trzecim etapem będzie przekazanie ich do Kijowa, Charkowa oraz Chersonia, gdzie posłużą osobom odbudowującym swoje domy zniszczone w wyniku rosyjskich bombardowań. Eksponaty - jak podkreślają autorzy wystawy - zostaną zmienione z odpadów w pełnowartościowe przedmioty użytkowe, stając się tym samym synonimami międzynarodowego współdziałania, bezpieczeństwa i fundamentami dialogu.
„Autorzy wystawy swoimi działaniami pokazują, , jak aktualną i istotną wartością jest solidarność. Z drugiej strony kryzys i brak materiałów wymusza kreatywne myślenie i szukanie nowych rozwiązań. Niezwykle cieszę się, że to właśnie ten projekt został doceniony przez jury w Londynie, bo stoi za nim niezmiernie ważna i aktualna idea” – mówi dyrektor Instytutu Adama Mickiewicza Barbara Schabowska.
Kuratorka Zofia Jaworowska po odebraniu nagrody powiedziała: „Mam wrażenie, ze czasy nacisku na indywidualizm i akumulowanie rzeczy w imię własnego komfortu mamy już za sobą. Wojna, zmiany klimatyczne, rosnąca niestabilność sprawiają, ze coraz częściej szukamy oparcia we wspólnocie i szukamy nowych sposobów dystrybucji wiedzy, towarów i narzędzi. Nasz zespól, w polsko-ukraińskiej współpracy, odnalazł poczucie solidarności i motywacje do spojrzenia inaczej na architekturę, nasze otoczenie, priorytety i nasza prace. W wystawie „Poetyka konieczności” pokazujemy to przez badanie potencjału ponownego wykorzystania materiałów budowlanych.
Instytut Adama Mickiewicza planuje kontynuację projektu „Poetyka konieczności”. W tym celu prowadzone są rozmowy z partnerami m. in. w Szwecji zmierzające do ponownej prezentacji wystawy w kolejnych latach.
Organizatorem Polskiego Pawilonu na London Design Biennale jest Instytut Adama Mickiewicza, który od 2018 roku wybiera projekty reprezentujące nasz kraj w drodze konkursu. W jury konkursu zasiadają przedstawiciele krajowych i zagranicznych instytucji związanych z designem i architekturą.
Kuratorzy Polskiego Pawilonu w 2023 roku:
Zofia Jaworowska – aktywistka i założycielka Fundacji BRDA. Gdy wybuchła wojna na Ukrainie, stworzyła Grupę Zasoby, oddolną inicjatywę mającą na celu znalezienie schronienia dla tysięcy uchodźców przybywających do Polski.
Petro Vladimirov – architekt i kurator z wykształceniem artystycznym. Wraz z Fundacją BRDA współtworzył projekt OKNO.
Michał Sikorski – architekt i urbanista z doświadczeniem w planowaniu i badaniach kampusów.
Instytut Adama Mickiewicza jest narodową instytucją kultury, utworzoną w 2000 roku. Cel Instytutu – budowanie trwałego zainteresowania polską kulturą na świecie, realizowany jest we współpracy z partnerami zagranicznymi i poprzez międzynarodową wymianę kulturalną w dialogu z odbiorcami, w zgodzie z założeniami polskiej polityki zagranicznej. Do 2022 roku Instytut zrealizował projekty w ponad 70 krajach na 6 kontynentach. Organizatorem Instytutu Adama Mickiewicza jest Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego.
