ROZDZIAŁ I
POSTANOWIENIA OGÓLNE
§ 1.
Instytut Adama Mickiewicza, zwany dalej "Instytutem", jest państwową instytucją kultury działającą w szczególności na podstawie:
1) ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2024 r. poz. 87), zwanej dalej "ustawą";
2) zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 16 kwietnia 2024 r. w sprawie połączenia państwowych instytucji kultury: Biura "Niepodległa" i Instytutu Adama Mickiewicza oraz utworzenia państwowej instytucji kultury - Instytutu Adama Mickiewicza (Dz. Urz. MKiDN poz. 43);
3) niniejszego statutu.
§ 2.
1. Organizatorem Instytutu jest minister właściwy do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego, zwany dalej "Ministrem".
2. Instytut podlega wpisowi do rejestru instytucji kultury prowadzonego przez Ministra.
3. Instytut posiada osobowość prawną.
4. Nadzór na Instytutem sprawuje Minister.
§ 3.
Siedzibą Instytutu jest miasto stołeczne Warszawa, a terenem działania - obszar Rzeczypospolitej Polskiej. Instytut prowadzi działalność także poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej.
ROZDZIAŁ II
ZAKRES DZIAŁALNOŚCI
§ 4.
1. Do zakresu działalności Instytutu należy:
1) popularyzacja polskiej kultury za granicą, a także inicjowanie i rozwijanie międzynarodowej współpracy i wymiany kulturalnej, w zgodzie z założeniami polityki zagranicznej i kulturalnej Rzeczypospolitej Polskiej;
2) realizacja zadań z zakresu polityki pamięci, w tym w szczególności działań ukierunkowanych na wzmacnianie wspólnoty obywatelskiej wokół wartości i symboli wspólnych dla polskiej historii i tożsamości.
2. Zakres działalności określony w ust. 1 pkt 1 Instytut realizuje poprzez:
1) realizację projektów w szczególności związanych z:
a) prezentacją w różnorodnej formie polskiej kultury poza granicami kraju,
b) upowszechnianiem wiedzy na temat historii Polski i jej dziedzictwa kulturowego za granicą,
c) udziałem w kulturalnych wydarzeniach strategicznych o światowym wymiarze,
d) wydarzeniami o istotnym znaczeniu dla Polski i obchodami ważnych rocznic;
2) aktywny udział w życiu kulturalnym na świecie i reprezentowanie Polski podczas międzynarodowych wydarzeń, w tym m. in. udział w festiwalach, targach i wystawach, konferencjach i seminariach oraz innych wydarzeniach o zbliżonym charakterze;
3) wspieranie twórczości i obecności polskich artystek i artystów w światowym obiegu kulturalnym;
4) organizację za granicą i w kraju wydarzeń kulturalnych wynikających z międzynarodowych zobowiązań Ministra;
5) przygotowanie i realizację, we współpracy ze wskazanymi jednostkami sektora finansów publicznych, zleconych przez Ministra, polskich programów kulturalnych podczas międzynarodowych wydarzeń kulturalnych za granicą;
6) budowanie relacji, m. in. poprzez wizyty studyjne, ze środowiskami opiniotwórczymi w celu skutecznego wzmocnienia i upowszechnienia pozytywnego wizerunku polskiej kultury za granicą;
7) inicjowanie i koordynację polskiego uczestnictwa w wybranych programach międzynarodowych, w tym w szczególności Unii Europejskiej;
8) fundowanie stypendiów zagranicznych dla polskich twórców i specjalistów w zakresie kultury, a także stypendiów krajowych dla zagranicznych twórców i specjalistów w zakresie kultury;
9) gromadzenie wiedzy i tworzenie nowoczesnego systemu informacji o polskiej kulturze i najnowszych zjawiskach w obiegu kultury, w tym zapewnienie obecności kultury polskiej w sieci;
10) budowanie baz wiedzy w celu skutecznego planowania zawartości programowej projektów, efektywnej ich realizacji oraz uzyskania oczekiwanego efektu promocyjnego;
11) tworzenie publikacji, utworów audiowizualnych i innych form twórczości przedstawiających wybitne dokonania polskich twórców oraz wyróżniające cechy i wartości, które kształtują polską tożsamość;
12) kreowanie i produkcję przedmiotów inspirowanych polską kulturą, z wykorzystaniem współczesnego designu;
13) pozyskiwanie środków pozabudżetowych i wykorzystywanie ich na realizację zadań Instytutu.
3. Zakres działalności określony w ust. 1 pkt 2 Instytut realizuje poprzez:
1) inicjowanie, prowadzenie i wspieranie wydarzeń artystycznych, projektów badawczych, edukacyjnych, kulturalnych oraz społecznych kampanii informacyjnych i promocyjnych;
2) zarządzanie programami edukacyjnymi, stypendialnymi i dotacyjnymi oraz obsługę programów Ministra;
3) przygotowywanie i realizację projektów kulturalnych w ramach obchodów rocznicowych, uroczystości i świąt państwowych;
4) opracowywanie i zlecanie badań, analiz i ekspertyz służących diagnozie oraz ewaluacji;
5) opracowywanie i wydawanie publikacji, w tym książek, czasopism i publikacji multimedialnych;
6) organizowanie konferencji, seminariów, sympozjów, warsztatów, wystaw i innych wydarzeń oraz upowszechnianie ich wyników;
7) organizowanie i prowadzenie kształcenia i szkoleń dla pracowników instytucji kultury oraz pracowników i wolontariuszy organizacji pozarządowych;
8) realizację przedsięwzięć inwestycyjnych, w szczególności trwałych upamiętnień w przestrzeni publicznej.
4. Realizując zadania statutowe Instytut współpracuje przede wszystkim z:
1) podmiotami odpowiedzialnymi za kreowanie i realizację polityki państwa w zakresie międzynarodowej współpracy kulturalnej;
2) zagranicznymi instytucjami kultury, centrami badawczymi, a także organizacjami pozarządowymi i sieciami międzynarodowymi;
3) przedstawicielami krajowych i zagranicznych środowisk twórczych, badawczych i mediów;
4) krajowymi i zagranicznymi instytucjami, jednostkami samorządu terytorialnego i samorządowymi instytucjami kultury, organizacjami pozarządowymi, mediami, osobami fizycznymi i innymi podmiotami.
ROZDZIAŁ III
ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE
§ 5.
Organami Instytutu są: Dyrektor Instytutu, zwany dalej "Dyrektorem" oraz Rada Instytutu, zwana dalej "Radą".
§ 6.
1. Dyrektor zarządza Instytutem i reprezentuje go na zewnątrz.
2. Do obowiązków Dyrektora należy realizacja zadań statutowych, a w szczególności:
1) odpowiedzialność za bieżącą działalność Instytutu;
2) przygotowywanie strategii, wieloletnich planów działania i założeń finansowych Instytutu;
3) nadzór i koordynacja wykonania przygotowanych programów działania i planów finansowych Instytutu;
4) wydawanie wewnętrznych zarządzeń, w tym regulaminów.
3. Dyrektora powołuje i odwołuje Minister.
4. Dyrektor zarządza Instytutem przy pomocy trzech zastępców.
5. Zastępców Dyrektora powołuje i odwołuje Dyrektor, po uzyskaniu zgody Ministra.
§ 7.
1. W Instytucie działa opiniodawczo-doradcza Rada, która składa się z 7 członków.
2. Członków Rady, powołuje Minister, w tym osobę wskazaną przez Ministra, pięć osób na wniosek Dyrektora oraz osobę wskazaną przez Ministra Spraw Zagranicznych, i odwołuje Minister.
3. Kadencja Rady trwa trzy lata.
4. Do zadań Rady należy:
1) opiniowanie realizacji zadań wyznaczonych w Rozdziale II statutu;
2) wyrażanie opinii i składanie wniosków do Dyrektora we wszystkich istotnych sprawach dotyczących Instytutu;
3) pomoc w poszukiwaniu nowych form wsparcia organizacyjnego, koncepcyjnego i finansowego działalności Instytutu.
5. Pierwsze posiedzenie Rady zwołuje Dyrektor.
6. Członkowie Rady wybierają spośród siebie Przewodniczącego.
7. Pracami Rady kieruje Przewodniczący.
8. Przewodniczący zwołuje posiedzenia Rady przynajmniej raz w roku.
9. Członkostwo w Radzie wygasa przed upływem kadencji w przypadku:
1) zrzeczenia się członkostwa;
2) śmierci;
3) prawomocnego orzeczenia środka karnego pozbawienia praw publicznych, ubezwłasnowolnienia lub choroby trwale uniemożliwiającej wykonywanie obowiązków;
4) odwołania przez Ministra z powodu niewykonywania obowiązków członka Rady wynikających z niniejszego statutu oraz regulaminu.
10. Szczegółowy tryb pracy Rady określa regulamin uchwalony przez Radę i uzgodniony z Dyrektorem.
11. Obsługę kancelaryjno-biurową Rady zapewnia Instytut.
§ 8.
1. Instytut może tworzyć filie, ośrodki i oddziały specjalistyczne.
2. Tworzenie, łączenie i likwidacja filii, ośrodków i oddziałów specjalistycznych następuje na podstawie zarządzenia Dyrektora, po uzyskaniu zgody Ministra.
3. Organizację wewnętrzną Instytutu oraz zakres działania komórek organizacyjnych i samodzielnych stanowisk pracy określa regulamin organizacyjny Instytutu, nadany przez Dyrektora w trybie określonym w art. 13 ust. 3 ustawy.
4. Zmiany regulaminu organizacyjnego są dokonywane w trybie określonym dla jego nadania.
ROZDZIAŁ IV
GOSPODARKA FINANSOWA
§ 9.
1. Instytut prowadzi samodzielną gospodarkę finansową na zasadach określonych w ustawie.
2. Źródła finansowania działalności Instytutu stanowią:
1) dotacje przekazywane przez Ministra, w tym:
a) dotacje podmiotowe na dofinansowanie działalności bieżącej w zakresie realizowanych zadań statutowych, w tym na utrzymanie i remonty obiektów,
b) dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji,
c) dotacje celowe na realizację wskazanych zadań i programów;
2) przychody z tytułu wykonywania zadań na rzecz organizacji rządowych, jednostek samorządu terytorialnego oraz innych instytucji i organizacji;
3) środki z funduszy krajowych i zagranicznych, w tym Unii Europejskiej;
4) środki z tytułu spadków, zapisów i darowizn otrzymane od osób fizycznych i prawnych;
5) przychody z mienia, w szczególności z najmu oraz z dzierżawy i innych umów o podobnym charakterze;
6) odsetki z lokat bankowych;
7) przychody ze sprzedaży majątku, rzeczy i praw oraz dochody ze świadczenia usług;
8) przychody z prowadzonej działalności dodatkowej, o której mowa w § 11.
3. Dyrektor Instytutu zapewnia terminowe sporządzenie rocznego sprawozdania finansowego, obligatoryjne jego zbadanie przez firmę audytorską i przedłożenie go do zatwierdzenia Ministrowi.
§ 10.
1. Dyrektor Instytutu dokonuje w imieniu Instytutu czynności prawnych, w tym składa oświadczenia w zakresie jego praw i obowiązków majątkowych.
2. Dyrektor Instytutu może udzielić w formie pisemnej pełnomocnictwa zastępcy Dyrektora, głównemu księgowemu lub innej osobie, określając jego zakres i sposób reprezentacji.
3. Udzielenie i odwołanie pełnomocnictwa podlega ujawnieniu w rejestrze instytucji kultury prowadzonym przez Ministra, za wyjątkiem pełnomocnictw procesowych.
ROZDZIAŁ V
DODATKOWA DZIAŁALNOŚĆ INSTYTUTU
§ 11.
1. Instytut może prowadzić - jako dodatkową - działalność odpłatną według zasad określonych w obowiązujących przepisach, zbieżną z celami statutowymi.
2. Działalność, o której mowa w ust. 1, może być prowadzona w zakresie:
1) produkcji i sprzedaży wydawnictw książkowych i publikacji;
2) produkcji i sprzedaży wydawnictw muzycznych;
3) produkcji i sprzedaży filmów i innych utworów audiowizualnych;
4) organizacji przedsięwzięć o charakterze artystyczno-kulturalnym (w tym festiwali, koncertów, wystaw, konferencji);
5) organizacji szkoleń;
6) organizacji wizyt studyjnych;
7) promocyjno-reklamowym;
8) wynajmu nieruchomości i lokali;
9) sprzedaży materiałów promocyjnych, licencji lub autorskich praw majątkowych;
3. Dochód z dodatkowej działalności odpłatnej może być wykorzystany wyłącznie na realizację zadań statutowych Instytutu.
ROZDZIAŁ VI
PRZEPIS KOŃCOWY
§ 12.
1. Połączenia, podziału lub likwidacji Instytutu dokonuje Minister na zasadach i w trybie przewidzianym w ustawie.
2. Zmiany niniejszego statutu dokonywane są w trybie określonym dla jego nadania.
Zarządzenie Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 24 kwietnia 2024 r. w sprawie nadania statutu Instytutowi Adama Mickiewicza
Na podstawie art. 13 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 25 października 1991 r. o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej (Dz. U. z 2024 r. poz. 87) zarządza się, co następuje:
§ 1.
Instytutowi Adama Mickiewicza nadaje się statut, stanowiący załącznik do zarządzenia.
§ 2.
1. Kadencja członków Rady Instytutu Adama Mickiewicza powołanych na podstawie statutu Instytutu Adama Mickiewicza stanowiącego załącznik do zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 26 maja 2017 r. w sprawie nadania statutu Instytutowi Adama Mickiewicza (Dz. Urz. MKiDN poz. 26 oraz z 2019 r. poz. 28 i 88) wygasa z dniem 1 maja 2024 r.
2. Kadencja członków Rady Biura „Niepodległa” powołanych na podstawie statutu Biura „Niepodległa” stanowiącego załącznik do zarządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z dnia 2 grudnia 2022 r. w sprawie nadania statutu Biuru „Niepodległa” (Dz. Urz. MKiDN poz. 104) wygasa z dniem 1 maja 2024 r.
§ 3.
Zarządzenie wchodzi w życie z dniem 1 maja 2024 r.