W Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski właśnie otworzyła się wystawa "Czekając na kolejne nadejście", po raz pierwszy prezentowana w Contemporary Art Centre w Wilnie. Do projektu zaproszono 30 artystów polskich i litewskich. Chociaż bezpośrednim powodem tego spotkania jest stulecie odzyskania niepodległości przez Polskę i Litwę, twórcy nie skupiali się na analizie przeszłości, za to na współczesnej kondycji społecznej, stawiając również pytania o niepewną przyszłość i status peryferyjności w kontekście globalizacji.
W salach galeryjnych o układzie labiryntu (o architekturę wystawy zadbał Linas Lapinskas) zobaczycie monumentalne instalacje przestrzenne: suchą, glniastą rzekę Agnieszki Kalinowskiej, ekskluzywny cmentarz z pikowanej skóry zdobiącej niegdyś w latach 90. zestawy wypoczynkowe, autorstwa Dominiki Olszowy, hodowlę „czegoś” ukrytego w trocinach, co nie wiadomo czy nam zagraża, ale na pewno nas obserwuje, czyli instalację Cezarego Poniatowskiego, ołtarz zbudowany ze śmieci cywilizacji zebranych przez Karolinę Mełnicką i Stacha Szumskiego z Nomadic States w Chińskim Centrum Handlowym w Wólce Kosowskiej, zamieszkiwanym przez artystów przez dwa tygodnie. Do złowrogo, radykalnie przetworzonego świata zaprasza nas w swoim video „Dzień” Duonis Donatas Jankauskas, łączący litewską, narodową tradycję malarską z „Planetą małp”. Przy tych narracjach cywilizacyjnych czy popkulturowych zgliszczy skromną, ale silną pracą wydaje się projekt „Zdjęcia próbne” Dariusa Ziury. Artysta w swoje dzieło wpisuje chętnych, którzy zgodzą się przez chwilę zapozować przed kamerą. Te kilka minut, podczas których szukamy idealnej miny zastanawiając się jak wypadniemy, mogłoby być przygotowaniem do docelowego zdjęcia, ono jednak nigdy nie powstanie.
Otwarciu wystawy towarzyszyły występy performatywne. Lina Lapelyte, która w nadchodzącym roku będzie reprezentowała pawilon litewski podczas 58. Biennale w Wenecji, do udziału zaprosiła kobiety z orkiestry Państwowego Zespołu Pieśni i Tańca „Lietuva”. Na co dzień grające w tle, tutaj wystąpiły w roli głównej. Na tradycyjnych instrumentach strunowych koklach wykonały specjalnie stworzony dla nich przez artystkę utwór – noisowe dźwięki odtwarzane na zapętleniu. Dwa ostatnie performance przyjęły modną ostatnio formę dla tego gatunku – imprezy. Goście otwarcia bawili się przy dźwiękach „postironicznej elektroniki” kolektywu Vilnius Energy (Žygimantas Kudirka, Adas Gecevičius, Asta Ostrovskaja) i rap opery W.A.I.D.W.M.L? w estetyce medycznej, autorstwa artysty i performera z Rejkiaviku Styrmira Örn Guðmundssona, który wciela się w rolę lekarza przepisującego recepty na piosenki o aktualnych sprawach.
Spośród artefaktów popkultury wyłania się smutek kapitalizmu, a jeśli ironia, to wcale nie cięta, a będąca raczej narzędziem do rozcieńczania pokoleniowych frustracji. „Czekając na kolejne nadejście” artyści weszli tu w rolę krytycznych obserwatorów, którzy zamiast spiskować o rewolucji, poddają systematycznej dekonstrukcji stan obecny.
Czekając na kolejne nadejście
Wystawa zbiorowa
Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski
25/10/2018–27/01/2019
Kuratorzy
Ūla Tornau (Šiuolaikinio meno centras w Wilnie), Anna Czaban i Jarosław Lubiak (Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski w Warszawie)
Artyści
Ewa Axelrad, Wojciech Bąkowski, Jokūbas Čižikas, Rafał Dominik, Małgorzata Goliszewska, Styrmir Örn Guðmundsson and the Medical Faculty, Duonis Donatas Jankauskas, Edka Jarząb, Agnieszka Kalinowska, Mateusz Kula, Lina Lapelyte, Dainius Liškevičius, Robertas Narkus, Nomadic State (Karolina Mełnicka i Stach Szumski), Dominika Olszowy, Cezary Poniatowski, Artūras Raila, Ieva Rojūtė, Viktorija Rybakova, Emilija Škarnulytė, Studio Spongé (Kipras Dubauskas, Eglė Razumaitė, Vytautas Juozėnas), Stroboskop (Norbert Delman i Kathryn Zazenski), Julijonas Urbonas, Vilnius Energy (Žygimantas Kudirka, Adas Gecevičius, Asta Ostrovskaja), Kristijonas Naglis Zakaras, Bartosz Zaskórski, Darius Žiūra
Dofinansowano ze środków MKiDN w ramach Programu Wieloletniego NIEPODLEGŁA na lata 2017-2022.
fot. Emilia Sobczuk