Od 8 listopada w Tokio będzie można zobaczyć najnowszą pracę Katarzyny Krakowiak-Bałki – „Keeping flowers alive. Acoustic ikebana”. Artystka przekształci przestrzeń kamiennego ogrodu „Niebo” za pomocą dźwięku tzw. „akustycznej ikebany”. Instalacja zlokalizowana zostanie w Sogetsu Plaza, siedzibie Sogetsu Foundation specjalizującej się w sztuce ikebany. Projekt jest organizowany przez Instytut Adama Mickiewicza we współpracy z Zachętą – Narodową Galerią Sztuki. Zainauguruje go cykl koncertów i performance’ów, które będą odbywać się w przestrzeniach Sogetsu od 8 do 10 listopada.
„Keeping flowers alive. Acoustic ikebana” – akustyczna ikebana polskiej artystki w kamiennym ogrodzie „Niebo”
Katarzyna Krakowiak-Bałka jest artystką pracującą na styku architektury i dźwięku. Tworzy rzeźby, performansy, kompozycje i instalacje dźwiękowe. Jej prace często przyjmują formę wielkoformatowych instalacji wpisujących się w istniejące już budynki i konstrukcje. Ich celem jest tworzenie przestrzeni, które pozwolą widzom-słuchaczom stać się częścią dzieła sztuki i doświadczyć architektury poprzez dźwięk. Polska artystka jest znana międzynarodowej publiczności dzięki takim projektom jak: praca "Iżby ściany drżały, pęczniejąc skrywaną wiedzą o wielkiej mocy" prezentowana na Biennale Architektury w Wenecji w 2012 roku, rzeźba społeczna "It Begins with One Word. Choose Your Own" przedstawiona w Pawilonie Miesa van der Rohe w Barcelonie (2020), czy instalacja i cykl koncertów „Where Does Any Miracle Start?" realizowanych w Jeu de Paume w Paryżu (2022–2023).
Najnowszy projekt polskiej artystki to instalacja elektroakustyczna „Keeping flowers alive. Acoustic ikebana”, która osadzona zostanie w przestrzeni kamiennego ogrodu „Niebo” zaprojekowanego przez Isamu Noguchiego. To architektoniczne dzieło sztuki – miejsce, w którym prezentowane są ikebany, obiekty wystawiennicze czy performansy. Podstawą instalacji będzie dźwięk tzw. „akustycznej ikebany” emitowany przez rozmieszczone na terenie ogrodu głośniki wykorzystujące jego ukształtowanie i elementy, w tym płynącą wodę, w której będą zanurzone. „Akustyczna ikebana” to dźwiękowy zapis analizy geometrii kompozycji kwiatowych oraz odgłosów natury, owadów i samych roślin. Katarzyna Krakowiak-Bałka na nowo zdefiniuje więc kamienny ogród, zamieniając architektoniczne puste przestrzenie w tętniące życiem, żywe środowisko.
Sercem instalacji jest „Lycoris radiata”, czerwona pajęcza lilia znana ze swoich toksycznych właściwości i głębokiego symbolicznego znaczenia w kulturze japońskiej – z jednej strony jako metafora piękna, z drugiej niebezpieczeństwa. Krakowiak-Bałka wykorzystuje mikrofony kontaktowe i głośniki, aby wzmocnić subtelne, zwykle niesłyszalne dźwięki kwiatów, w tym pajęczej lilii. Dźwięki te odzwierciedlają strategie przetrwania roślin, takie jak proces wytwarzania przez nie toksyny.
Model akustyczny: Katarzyna Krakowiak-Bałka, Prof. Andrzej Kłosak; grafika: Renata Motyka.
Koncerty i performansy otwierające instalację „Keeping flowers alive. Acoustic ikebana”
Instalację otworzy seria koncertów i performansów, które odbędą się 8, 9 i 10 listopada 2024 roku.
Śpiewacy Isabelle Duthoit, Michał Sławecki, Asthma i Yuusari oraz tancerze Hikaru Kawasaki, KAi MiWA wejdą w interakcję z instalacją, dodając do niej swoje głosy i ożywiając przestrzeń ruchem.
Program wydarzeń:
8 listopada
- 16:00 – 17:00 koncert otwierający, Sogetsu Plaza (pierwsze piętro)
9 listopada
- 11:00 – 12:00 koncert poranny
- 16:00 – 17:00 koncert popołudniowy
10 listopada
- 11:00 – 12:00 koncert poranny
- 16:00 – 17:00 koncert popołudniowy
Sogetsu Foundation – japońskie centrum artystyczne specjalizujące się w sztuce ikebany
Kluczowe dla projektu jest miejsce jego realizacji, czyli kamienny ogród „Niebo” znajdujący się w Sogetsu Plaza, siedzibie Sogetsu Foundation prowadzonej przez Dyrektor Artystyczną Kiri Teshigaharę. Sogetsu Plaza to centrum artystyczne specjalizujące się w nauczaniu sztuki ikebany.
Ingerencja akustyczna w pomnikową przestrzeń pracy Isamu Noguchiego jest okazją do wejścia w dialog pomiędzy historią architektury i historią światowej awangardy. Artystka uwzględnia historyczny kontekst Sogetsu jako powojennego centrum artystycznego, a jednocześnie odwołuje się do nowych znaczeń przywoływanych przez modele akustycznej ikebany.
Projekt składa także hołd wkładowi kobiet w dziedzictwo Sogetsu. Choć Centrum Sztuki Sogetsu w latach 60. XX wieku słynęło z twórczości awangardowych artystów takich jak John Cage, Yoko Ono, Robert Rauschenberg i Merce Cunningham, przeważającą większość członków szkoły ikebany stanowiły kobiety. Kobiety te, praktykujące kontemplacyjną sztukę układania kwiatów, ukształtowały zarówno fizyczną, jak i akustyczną przestrzeń Sogetsu. Krakowiak-Bałka upamiętnia ich rolę, łącząc medytacyjną ciszę ikebany z eksperymentalnymi pejzażami dźwiękowymi oraz tradycję z nowoczesną kreatywnością.
Model akustyczny: Katarzyna Krakowiak-Bałka, Prof. Andrzej Kłosak; grafika: Renata Motyka.
Instalację będzie można oglądać od 8 do 18 listopada 2024 roku.
Organizator projektu: Instytut Adama Mickiewicza
Współpraca: Kiri Teshigahara, Dyrektor artystyczna Sogetsu Foundation
Partnerzy: Zachęta – Narodowa Galeria Sztuki, Plissé Lognon, workshop of Maison Lemarié, SORA BOTANICAL GARDEN Project, Timmpi
Kuratorzy: Paweł Pachciarek, Miki Kaneda
Śpiewacy: Isabelle Duthoit, Michał Sławecki, Asthma, Yuusari
Performerzy: Hikaru Kawasaki, KAi MiWA
Kostiumografka: Anna Zeman
Kostiumograf: Tomasz Armada
Nadzór akustyczny: Albert Karch